سهم کمتر از نیم درصد ترانزیت سوخت از کل کالاهای ترانزیتی در سال۹۹

با درخواست وزارت نفت و موافقت هیئت وزیران در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۹۹، عبور ترانزیتی بنزنی، گازوئیل و هیدروکربورهای مشابه از قلمروی جمهوری اسلامی ایران تا پایان سال ممنوع و این ممنوعیت، شامل محموله‌های موجود در بنادر و گمرکات کشور که هنوز ترخیص نشده بودند هم می‌شد.

با این حال دولت در ۷ دی ماه سال گذشته این مصوبه (ممنوعیت ترانزیت سوخت) را کأن لم یکن تلقی و طی تصویبنامه جدیدی، ترانزیت محموله‌های سوختی از ۱۵ دی ماه ۱۳۹۹ از خاک کشورمان را آزاد اعلام کرد که درنتیجه بار دیگر ترانزیت سوخت از ایران، از سر گرفته شد.

بر اساس برخی اظهارات کارشناسان و نیز شنیده‌های غیر رسمی، درخواست ممنوعیت ترانزیت سوخت از ایران از سوی وزارت نفت، به دلیل افزایش تولیدات سوختی در پالایشگاه‌های داخلی بوده که با این مصوبه، ایران امکان فروش محصولات داخلی را توانست به دست بیاورد.

با این حال برخی کارشناسان نیز این مصوبه را به صدا درآمدن زنگ خطری برای صنعت ترانزیت ایران و مقدمه‌ای برای دور زده شدن کشورمان از کریدورهای ترانزیتی به خصوص از کریدور شرق-غرب و عبور کامیون‌ها و قطارهای ترانزیتی از کریدورهای آسیای میانه-دریای خزر- قره باغ و ترکیه بدون تردد از خاک کشور دانستند.

دو مصوبه ممنوعیت و آزادسازی ترانزیت محموله‌های سوختی از خاک ایران در حد فاصل ۱ خرداد تا ۱۵ دی ماه (مجموعاً ۱۶۹ روز) و آزاد بودن تردد ترانزیتی تنها طی ۱۹۶ روز از سال ۱۳۹۹، سبب شد تا حجم ترانزیت انرژی از خاک ایران به شدت افت کند.

بر اساس آنچه خبرنگار مهر به اسناد مربوطه دست یافته، در سال ۱۳۹۹ از کل ۷.۵ میلیون تن ترانزیت سال گذشته، ۲۴۲ هزار و ۶۹۶ تن آن انواع سوخت بوده است که گاز طبیعی مایع (LPG) ۳۱ هزار و ۲۲۹ تن، فرآورده‌هایی که بیشتر از ۷۰ درصد آن نفت است ۷۶ هزار و ۲۸۰ تن، روغن‌های سبک به جز بنزین (گازوئیل، مازوت و…) ۵۷ هزار و ۶۶۵ تن و نهایتاً حجم ترانزیت بنزین نیز ۷۷ هزار ۵۲۱ تن بوده است.

بر اساس آمار مذکور، میزان ترانزیت سوخت از کل کالاهای ترانزیت شده در سال گذشته، رقم بسیار محدودی بوده که علت آن، تصویب ممنوعیت ترانزیت در هیئت دولت بود و البته شورای امنیت ملی هم از آن حمایت کرده بود.

یکی دیگر از دلایل توقف ترانزیت سوخت از خاک کشورمان در سال گذشته، کاهش قیمت سوخت در دنیا در پی کاهش قیمت فروش نفت خام بود.

بررسی‌های خبرنگار مهر نشان می‌دهد، سهم ترانزیت سوخت از کل کالاهای ترانزیت شده از خاک ایران در سال گذشته، ۰.۳۲ درصد بوده که از نیم درصد هم کمتر است.

مهر