چند نیروگاه زباله را به برق تبدیل میکنند؟
پویش تبدیل زباله به انرژی با هدف حفظ محیط زیست و توسعه نیروگاههای زیست توده توسط سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا)، آغاز شده و آنطور که مسوولان اعلام کردهاند در ایران هفت نیروگاه زیستتوده با تکنولوژیهای متفاوت و با ظرفیت حدود ۱۴ مگاوات فعالیت میکنند، اما نمیتوانند به دلیل مشکلات فنی، قانونی یا اقتصادی از تمام ظرفیت خود بهره ببرند.
محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوختهای فسیلی، رشد فزاینده جمعیت شهری، تغییر سبک زندگی، تمایل روزافزون شهروندان به مصرف «مصرف گرایی»، تنوع محصولات و کالای تجاری و به دنبال آن تحولات پدید آمده در میزان و کیفیت مواد مصرفی و تولید زباله بیش از اندازه و غیر منطقی، جامعه بشری را با مشکلات زیست محیطی زیادی رو به رو کرده و ادامه حیات انسان و جانداران را تحت تاثیر قرار داده است.
در ایران روزانه بیش از ۵۸ هزار تن پسماند عادی تولید میشود که فقط ۲۰ درصد آن بازیافت شده و حجم بسیار زیادی از آن در اطراف شهرها و روستاها یا حتی دریاها و جنگلها دفن میشوند؛ بیتوجهی به این موضوع معضلاتی جدی از جمله آلودگی هوا، خاک و آبهای سطحی و زیرزمینی را در کشور به وجود آورده است.
در کلانشهرهای کشور، ۶۵ درصد از پسماندها تر هستند که ۶۰ درصد آن قابل تبدیل به کمپوست یا انرژی هستند. پسماندهای خشک نیز ۳۵ درصد از پسماندهای عادی را تشکیل میدهند و بازیافت آنها توجیه اقتصادی بالایی دارد که هماکنون حدود ۱۰ درصد آن نیز بازیافت میشود.
یکی از زنجیرههای اصلی، صحیح و پایدار برای عبور از بحرانهای زیست محیطی موجود، تولید انرژی از طریق منابع زیست توده است که روشی بهینه و اقتصادی برای ایجاد انرژی در جهان به شمار میرود و باعث کاهش حجم زباله و اثرات مخرب آن و همچین تولید کالای مفید مانند برق و حرارت میشود.
استحصال انرژی از منابع زیست توده به روشهای مختلفی امکان پذیر است که میتوان به روشهای حرارتی، بیوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی اشاره کرد، رضا صمدی – مدیرکل دفتر ارزیابی فنی، اقتصادی و زیستمحیطی و رئیس کارگروه توسعه نیروگاههای زیستتوده سازمان ساتبابا اشاره به برنامههای اجرایی در این راستا، گفت: این سازمان برنامهای را به منظور شناسایی و رفع مشکلات نیروگاههای موجود و همچنین احداث نیروگاههای جدید به ظرفیت حداقل ۴۰۰ مگاوات ساعت در دستور کار قرار داده است.
مراحل و نحوه اجرای پویش تبدیل زباله به انرژی
وی اظهار کرد: در راستای توسعه زیرساختهای لازم برای افزایش سهم نیروگاههای زیست توده در سبد حامل انرژی کشور، ابتدا باید نسبت به رفع موانع، ایجاد انسجام و هماهنگی با سازمانها و نهادهای ذینفع اقدام شود که البته فعالیتهایی از جمله امضای تفاهمنامه با استانداریها، شهرداریها و سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده از توان مدیریتی استانها به منظور جلب مشارکت بخش خصوصی و دستگاهها و نهاد های حمایتی، تسهیل در امر سرمایهگذاری، شناسایی سرمایه گذاران و شرکتهای توانمند داخلی و خارجی، ترغیب صنایع به ایجاد نیروگاههای تجدیدپذیر و … در دست انجام است.
طبق اعلام وزارت نیرو، وی یادآورشد: مراحل و نحوه اجرای پویش تبدیل زباله به انرژی شامل “پیگیری وضعیت تولید نیروگاههای احداث شده و رفع موانع و مشکلات موجود”، “پیگیری وضعیت اجرای پروژههای نیروگاههای در حال احداث و رفع موانع موجود و توسعه نیروگاههای زیست توده و به طور خاص در استانهای شمالی کشور”، “توسعه نیروگاههای زیست توده در کلانشهرها” و “توسعه نیروگاههای زیست توده در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر” است.
اولویت احداث نیروگاههای زیست توده در استانهای شمالی کشور
صمدی در ادامه درباره پویش تبدیل زباله به انرژی، گفت: برنامهریزی شده تا در این پویش ساخت نیروگاههای جدید مخصوصا در شهرهای شمالی کشور و کلان شهرها در دستور کار قرار گیرد.
وی ادامه داد: از آنجایی که تولید برق از پسماند بدون در نظر گرفتن مزایای زیست محیطی و صرفا با دید اقتصادی مقرون به صرفه نیست، بنابراین احداث، تأمین خوراک نیروگاهی، خرید برق و رعایت ملاحظات زیست محیطی یک نیروگاه زیستتوده با همکاری تنگاتنگ وزارتخانههای نیرو، کشور و سازمان حفاظت محیط زیست میسر میشود.
صمدی توضیح داد: به همین منظور در حال حاضر وزارت نیرو تفاهمنامهای سه جانبه با وزارت کشور و سازمان محیط زیست را در دستور کار قرار دارد که امضای آن ارتقای ظرفیت نیروگاههای زیست توده کشور را با سرعت بیشتری جلو خواهد برد.
نتایج حاصل از اجرای پویش تبدیل زباله به انرژی
وی افزود: در صورت محقق شدن اهداف این پویش و رسیدن به ظرفیت جدید نیروگاهی زیست توده حداقل به میزان ۴۰۰ مگاوات و تولید خالص سالیانه انرژی الکتریکی پس از اتمام طرح به میزان ۳ میلیارد کیلووات ساعت میتوان بهرهوری انرژی و کاهش تلفات شبکه انتقال و توزیع به میزان ۲۵۰ میلیون کیلووات ساعت، صرفهجویی سالیانه سوخت «گاز طبیعی» به میزان ۸۵۰ میلیون مترمکعب را پیشبینی کرد.
صمدی بیان کرد: همچنین اجرای این طرح نه تنها از انتشار آلایندههای زیست محیطی و آلودگی آب، خاک و هوا جلوگیری میکند، بلکه باعث اشتغال ۷۰۰۰ نفر نیز در سطح کشور میشود.