ارجحیت LPG برای جایگزینی بنزین
چندی پیش علیرضا آرمان مقدم، مدیر برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی طی اظهاراتی در برخی موارد به مقایسه ال پی جی و سی ان جی و در برخی موارد دیگر به مقایسه گاز سی ان جی با بنزین پرداخت. باید توجه داشت که اساساً نباید بنزین و سی ان جی را با یکدیگر مقایسه کرد؛ چرا که ماهیت آنها با یکدیگر متفاوت است. از سویی دیگر تاکید میشود که نباید به هیچ عنوان سوختی را از سبد سوختی حذف کنیم بلکه با متنوع سازی آن علاوه بر ایجاد امنیت پایدار متقاضیان را مخیر در انتخاب سوخت مورد نظر آنها کنیم.
گاز مایع یا LPG ترکیبی از دو هیدروکربن پروپان و بوتان است که در بسیاری از کشورها به عنوان سوخت جایگزین بنزین و گازوئیل در خودروها مورد استفاده قرار میگیرد. سالانه ۲۷ میلیون تن LPG در دنیا در با نام تجاری اتوگاز در تعداد ۲۶.۵ میلیون خودرو می سوزد.
استقبال کشورهای توسعه یافته از ال. پی. جی
کشورهای عمده مصرف کننده اتوگاز کشورهای پیشرفتهای همچون ترکیه، کره جنوبی، روسیه، ایتالیا، لهستان و … هستند. در حالی این کشورها از اتوگاز به جای بنزین استفاده میکنند که دلایل و مزیتهای فراوانی از جمله آلایندگی کم، اقتصادی بودن، سازگار با انواع خودروها، ایمن بودن و… را برای آن عنوان میکنند. اکثر این کشورها نیز به فکر توسعه جایگزینی گازوئیل با گاز مایع در وسایل نقلیه سنگین هستند. با وجود این اما اخیراً مدیر برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی طی مصاحبهای با مقایسه LPG و CNG اظهاراتی خلاف تجربه جهانی ارائه کردند.
این مقام مسئول در بخشی از اظهارات خود به مقایسه LPG با CNG به عنوان سوخت خودرو پرداختند و عدد اکتان CNG را بیشتر از LPG ارزیابی کرده و انتشار آلاینده CO۲ از LPG را بیشتر از CNG دانستند. آرمان مقدم با این اظهار نظرها در نهایت به مناسب بودن سوخت CNG نسبت به LPG برای خودرو اشاره کردند. این در حالی است که این اظهار نظرها بدون در نظر گرفتن ارزش حرارتی و ماهیت ذاتی دو سوخت مطرح شده است.
دوام موتور با سوخت گازمایع ۳۵ درصد بیشتر است
از آنجایی که LPG در فشار مخزن ذخیره سازی به صورت مایع است، بنابر این، این سوخت با موتورهای پایه بنزین سوز که بر مبنای سوخت مایع طراحی شده اند، سازگاری زیادی داشته و برخلاف CNG به صورت خشک نمی سوزد و بنا بر تحقیقات انجام شده دوام موتور در خودروهای LPG سوز تا ۳۵ درصد بیشتر است.
به همین دلیل در کشورهایی مانند لهستان و کره جنوبی صاحبان خودروها از سوخت LPG بسیار استقبال کرده و دولت-های آنها نیز برای تبدیل خودروهایی با سوخت تک به دوگانه LPG سوز، تسهیلاتی در نظر گرفته اند.
از طرفی با توجه به ارزش حرارتی بیشتر LPG نسبت به CNG، استفاده از LPG میتواند با کمک به پیمایش بیشتر (۴ برابر CNG با سوخت گیری در حجم مشابه) در هر بار سوخت گیری، هم از بار ترافیکی شهر بکاهد و هم از نظر اقتصادی برای صاحبان خودروها مقرون به صرفه باشد.
جلوگیری از هدررفت گاز مایع / خودروهای بهترین محل مصرف
بنا بر آمار، مقدار تولید گاز مایع کشور اکنون سالانه حدود ۱۸ میلیون تن است. در سال ۹۷ از این مقدار تولید، حدود ۲.۵ میلیون تن برای مصارف داخلی کشور مصرف شده و ۶ میلیون تن به به صادرات اختصاص یافته است. مسئله اصلی در شرایط فعلی کشور که تأثیر تحریمها در کاهش صادرات محصولات گازی و نفتی از طریق دریا بسیار مشهود است، این است که با تعریف منبع مصرف جدیدی مانند خودروها بتوانیم از هدر رفت سالانه ۹.۵ میلیون تن LPG تولیدی مازاد در کشور جلوگیری کنیم.
بهترین منبع مصرف برای راه اندازی در کوتاه مدت، خودروها هستند. زیرا با مصرف LPG مازاد به جای بنزین (که قرار است در فلرها و خط لوله گاز طبیعی بسوزد) در خودروها، هم از سوختن بی ثمر آن جلوگیری میشود و هم با صادرات بنزین معادل آزاد شده با قیمت بیشتر، میتوان برای کشور ارزآوری نمود.
ایمنی سی ان جی کمتر از گاز مایع
در مصاحبه مذکور همچنین آرمان مقدم به نشت و نشر LPG از مخازن خودروها و خطرات مربوط به آن اشاره نمود. اما لازم به توضیح است که در صورت به رسمیت شناختن LPG در سبد سوخت کشور، با اعمال استانداردهای تبدیل خودروهای بنزین سوز و سوخت گیری آنها از جایگاههای رسمی و مجاز، از سویی LPG از مخزن ذخیره سازی نشت نخواهد کرد.
از طرفی مطالعات و تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف نشان دهنده ایمنی بالای استفاده از اتوگاز هستند و به محدودیتهای اشتعال و انفجار بیشتر LPG نسبت به سایر سوختها اشاره میکنند. در حالت استاندارد نیز خطر نشت سوخت کمتر از خطر یک دستگاه بنزین یا دیزل است.
به گزارش خبرنگار مهر، از طرفی این مسئول شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، به مزیتهای اقتصادی و فنی CNG نسبت به LPG اشاره کردند اما در حالت کلی این ادعا درست نیست و بنا بر نظر کارشناسان و با توجه به قیمتهای این دو سوخت و پیمایش بیشتر خودرو با سوخت اتوگاز نسبت به CNG، در شرایط فعلی از نظر اقتصادی استفاده از LPG در خودرو بهتر از CNG است.
۱۰ میلیون تن گاز مایع بی استفاده
آرمان مقدم همچنین یکی از دلایل خود برای رد LPG به عنوان سوخت خودرو را برخورداری کشور از منابع زیاد گاز طبیعی نام برد. این در حالیست که استفاده از اتوگاز به جای بنزین و گازوئیل منافاتی با گسترش CNG نداشته و هم میتوان CNG را در کشور گسترش داد و هم LPG مازاد را در خودروها مصرف نمود.
این اظهارات در حالی از طرف آرمان مقدم بیان شده است که قبل از افزایش تولید LPG در کشور، یکی از برنامههای وزارت نفت تعیین محل مصرف جدیدی مانند خودروها برای مقدار مازاد بود. گفتههای زنگنه و مشاوران او در سال ۹۴ شاهدی بر این ادعاست.
بنا بر آمار، مقدار تولید گاز مایع کشور اکنون سالانه حدود ۱۸ میلیون تن است. در سال ۹۷ از این مقدار تولید، حدود ۲ میلیون تن برای مصارف داخلی کشور مصرف شده و ۶ میلیون تن به به صادرات اختصاص یافته است.