آیا با تهاتر نفت می توان پروژه ها را اجرایی کرد؟
یک کارشناس ارشد حوزه انرژی گفت: اینکه گمان شود می توان تمام پروژه ها را با تهاتر نفت اجرایی کرد باور غلطی است، شاید بتوان برخی پروژه ها را در شرایط بسیار خاص و موارد محدود انجام داد اما اینکه پروژه ها و مگاپروژه ها را بتوانیم از این طریق اجرایی کنیم منطقی و درست نیست.
مرتضی بهروزی فر با اشاره به صحبت های اخیر وزیر راه و شهرسازی درباره روش تهاتر نفت برای جذب سرمایهگذاران خارجی و استفاده از منابع سرمایهگذاران داخلی برای اجرای مگاپروژهها، اظهار کرد: اگر به تاریخ و ۵۰ سال گذشته نگاه کنید متوجه می شوید که در آن زمان نیز این طرح مورد استقبال نبود، در زمان شاه که قرار بود حجم زیادی اسلحه و تجهیزات نظامی از آمریکا خریداری شود، یکی از طرح هایی نظامیان این بود که نفت را در مقابل سلاح دریافت کنیم که در همان زمان این طرح با مخالفت شرکت ملی نفت مواجه و اعلام شد که این طرح می تواند مبنای ناهماهنگی و ایجاد رانت شود.
وی افزود: اگر نفتی که قرار است تولید شود به جای اعمال مدیریت از سوی شرکت ملی نفت به دست افزاد خاصی بیفتد ناهماهنگی زیادی ایجاد می شود و بی شک شرکتی که در زمینه راه و شهرسازی فعالیت می کند، هیچ اطلاعی در حوزه نفت ندارد لذا پیدا کردن مشتری جدید برای این شرکت ها فراهم نیست بنابراین به مشتری های موجود نفت را عرضه می کنند که حتی امکان دارد این عرضه با قیمت پایین تری هم صورت بگیرد و مشکلاتی به وجود آید.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه برای یک پیمانکار بزرگ پولی که امروز دریافت می کند با فردا تفاوت دارد به همین دلیل ممکن است نفت را با قیمت پایین تر از قیمت جهانی به فروش برساند که این موضوع می تواند روی فروش شرکت ملی نفت تاثیر بگذارد، تصریح کرد: اینکه تصور شود با این طرح می توانیم مشکلات کشور را برطرف کنیم دور از ذهن است.
بهروزی فر با اشاره به تهاتر نفت در زمانی که که وزیر نفت فعلی مدیرعامل شرکت ملی گاز بود، اظهار کرد: در آن زمان برای واردات گازی که از ترکمنستان داشتیم به دلیل اینکه امکان انتقال پول نبود، دولت ایران با دولت ترکمنستان به جمع بندی رسید که به ازای پول نقد، پیمانکاران ایرانی در آنجا فعالیت کنند و ایران هزینه پیمانکاران را در داخل کشور بپردازد.
وی ادامه داد: این کار در شرایط خاص انجام شد و اگر اکنون طرح تهاتر نفت صورت بگیرد قطعا شرکت ملی نفت در فروش نفت با مشکل جدی مواجه می شود و این مساله ای نیست که بتواند منافع ملی را تضمین کند.
روز گذشته رستم قاسمی – وزیر راه و شهرسازی روش تهاتر نفت را برای جذب سرمایهگذاران خارجی و استفاده از منابع سرمایهگذاران داخلی را برای اجرای این مگاپروژهها پیشنهاد کرد و گفت: برای اجرا و تکمیل مگاپروژههای حمل و نقل باید به دنبال منابعی به غیر از منابع دولتی بود چرا که با منابع دولتی امکان اجرا آنها نیست.
وی استفاده از منابع مالی سرمایهگذاران بخش خصوصی داخلی و خارجی را بهترین گزینه برای اجرای پروژههای بزرگ حمل و نقل دانست و گفت: البته برای ترغیب آنها به دنبال روشهایی هستیم تا این سرمایهگذاری را برای آنها جذاب کنیم و در این راستا از روشهای مختلفی مانند تهاتر، BOT، BOO و… میتوان برای تامین منابع مورد نیاز استفاده کرد.
وزیر راه و شهرسازی البته به این نکته هم اشاره کرد که میتوان در این شرایط نفت با پروژه ریلی قطار سریعالسیر تهران-مشهد، راهآهن تهران-اصفهان و راهآهن تهران-تبریز تهاتر کرد. در این راستا مذاکراتی با طرفهای خارجی داشتیم و از آنها و سرمایهگذاران بخش خصوصی داخلی میخواهیم برای اجرای مگاه پروژههای حوزه حمل و نقل ورود پیدا کنند و از همه دعوت میکنیم که سرمایهگذاری شان را آغاز کرده تا پروژهها را فعال کنیم.