طلسم ۲۰ ساله فاز ۱۱ پارس جنوبی شکسته میشود؟
طلسم ۲۰ ساله برداشت از فاز ۱۱ پارس جنوبی به عنوان آخرین فاز این میدان مشترک هنوز شکسته نشده و به‌نظر می‌رسد که درگیر اعلام زمان‌بندی‌های گوناگون شده‌است.
توسعه پارس جنوبی در ایران از اواخر دهه ۷۰ شمسی آغاز شد، در آن زمان ایران در تلاش بود تا تولید گاز از این میدان مشترک را آغاز کند و توسعه دهد. در اوایل دهه ۸۰ قرار بود تا توتال توسعه این فاز را بر عهده بگیرد و فشارافزایی را نیز در دستور کار قرار دهد. اما کار روی ریل قرار نگرفت و در نهایت، توتال سال ۱۳۸۸ از ایران رفت. در همان زمان مذاکرات با چین آغاز شد، این بار هم به دلایلی در سال ۱۳۹۱ چین نیز از این طرح خارج و در آن زمان مذاکره با شرکت‌های داخلی مانند پترو ایران، تاسیسات دریایی و پترو پارس انجام شد.
در نهایت در شهریور ماه ۱۳۹۱ عملیات توسعه فاز ۱۱ به شرکت پتروپارس واگذار شد اما با توجه به اولویت‌بندی صورت گرفته در زمینه توسعه فازهای پارس جنوبی و با توجه به محدودیت مالی موجود، پترو پارس از این پروژه خارج شد. توسعه این فاز البته به جز برداشت گاز مانند سایر فازها، هدف مهم‌تری را پیگیری می‌کرد. از همین رو با تدوین قراردادهای جدید نفتی و اجرایی شدن برجام، دوباره ایران با توتال و سی‌ان‌پی‌سی چین وارد مذاکره شد و این بار تاکید کرد که برای ادامه کار، پتروپارس به عنوان شریک ایرانی در کنار آنها خواهد بود.
خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یک جانبه این کشور اما باعث شد تا دوباره توتال از توسعه فاز ۱۱ عقب‌نشینی کند و کار به چینی‌ها سپرده شود. چینی‌ها نیز بعد از تعلل فراوان، از این قرارداد خارج شدند تا کار توسعه از ابتدای سال ۱۳۹۸ به پتروپارس ایرانی واگذار شود. در آذر ماه سال ۱۳۹۹ قرار شد تا ۷۰ میلیون دلار برای توسعه فاز ۱۱ تخصیص یابد و این پروژه با اولویت ۷۰ درصد بخش داخلی پیش برود اما در نهایت آنطور که مسوولان وقت اعلام کردند، تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی که یکی از وعده‌های سال ۱۴۰۰ وزیر نفت دولت قبل بود و قرار بود در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ محقق شود، به نیمه دوم سال ۱۴۰۰ یعنی زمان فعالیت دولت سیزدهم موکول شد.
این در حالی بود که بیژن زنگنه، وزیر نفت سابق مهرماه سال ۱۳۹۸ گفت توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی تعیین تکلیف شده به‌طوری که شرکت چینی به‌طور کامل کنار رفته و شرکت پتروپارس تمامی سهم این قرارداد را برای اجرا در فاز نخست به‌عهده گرفته است. وی همچنین شهریورماه همان سال در مراسم امضای قرارداد توسعه میدان گازی بلال، در خصوص این فاز باقی‌مانده پارس جنوبی گفت: تلاش میشود تا مرحله اول فاز ۱۱ نیز تا نیمه سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد. وعده ای که به نتیجه نرسید تا این طرح بدون رسیدن به نتیجه به دولت سیزدهم برسد.
میراث توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی تا کنون به نتیجه نرسیده، هرچند که وعده‌هایی در این دولت هم داده شد اما هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته است، اول تیرماه امسال جواد اوجی وزیر نفت وعده داد که تولید فاز ۱۱ پارس جنوبی از مهرماه آغاز میشود. وی در آن زمان تصریح کرد: اگر چه آخرین و بلاتکلیف‌ترین فاز پارس جنوبی فاز ۱۱ بود و شرکت فرانسوی توتال با وجود انجام مطالعات به دلیل تحریم‌ها از ادامه کار منصرف شد و پروژه را تحویل داد، اما در دولت مردمی و با آغاز کار وزارت نفت در دولت سیزدهم موضوع بهره‌برداری و آغاز عملیات اجرایی طرح توسعه فاز ۱۱ را در اولویت کاری خود قرار دادیم و با تدابیر و ابتکارهایی که همکارانمان در وزارت نفت به خرج دادند به شما قول می‌دهم مهرماه امسال تولید در طرح توسعه فاز ۱۱ را آغاز کنیم.
به گفته وی پیش‌بینی میشود روزانه ۶۷۰ میلیون فوت‌مکعب گاز از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به بهره‌برداری برسد و در این مسیر از ظرفیت و توان شرکت‌های داخلی استفاده کرده‌ایم.
در مهرماه امسال که این موضوع محقق نشد و مجدد وزیر نفت در شهریور ماه امسال اعلام کرد زمستان امسال از فاز ۱۱ پارس جنوبی که ۲۰ سال فقط در آن قرارداد رد و بدل شد، ان‌شاالله روزانه ۱۱ میلیون مترمکعب برداشت خواهد داشت. روز گذشته نیز محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته برای فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: در زمستان امسال به توفیق الهی این فاز به تولید گاز می‌رسد که ظرفیت آن نیز ۱۱ میلیون مترمکعب است.
هرچند این دولت عزم جدی برای به سرانجام رساندن تکلیف فاز ۱۱ دارد و در این مدت نیز اقدامات متعددی در این راستا انجام داده، اما باید دید طلسم چندین ساله بالاخره شکسته میشود و بالاخره انتظار این است که زمستان امسال دولت سیزدهم این فاز پارس‌جنوبی را به تولید برساند.
