قربانیان مصادره اموال انرژی در جنگ اوکراین روسیه
روسیه هفته گذشته کنترل دارایی‌های روسی شرکت فنلاندی فورتوم و شرکت آلمانی یونیپر که تاسیسات نیرو در این کشور داشتند را به دست گرفت.
دارایی این دو شرکت نیرو به طور موقت تحت کنترل سازمان املاک دولت فدرال (روسیموشچستوو) قرار گرفت و توسط مدیرانی از شرکت روس‌نفت اداره خواهند شد.
کرملین اعلام کرد این تصمیم در واکنش به اقدامات خصمانه کشورهای غیردوست گرفته شد و بازتاب رفتار دولت‌های غربی در قبال دارایی‌های خارجی شرکت‌های روسی بوده است.
بسیاری از شرکت‌های خارجی در بحبوحه تحریم‌های غربی گسترده که بر سر حمله نظامی مسکو به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ وضع شدند، تلاش کردند از روسیه خارج شوند اما به دلیل محدودیت‌های مالی یا حقوقی، قادر به واگذاری دارایی خود نبودند. رویترز در گزارشی به بررسی فهرست شرکت‌های انرژی پرداخته که توسط دولت‌های غربی یا روسیه توقیف شده اند یا برای فروش دارایی‌شان تقلا می‌کنند:
گازپروم جرمانیا
گازپروم جرمانیا که زیرمجموعه شرکت گازپروم روسیه بود، پس از این که این غول گازی بدون هیچ توضیحی آن را رها کرد، نوامبر گذشته توسط دولت آلمان، ملی کرد. این شرکت به Sefe که مخفف “تامین انرژی برای اروپا” است، تغییر نام یافت و دولت آلمان با موافقت کمیسیون اروپا، ۶.۳ میلیارد یورو (۶.۹۲ میلیارد دلار) برای تامین سرمایه، به آن تزریق کرد.
طبق اظهارنامه تنظیم شده نزد رگولاتوری، گازپروم جرمانیا مجموعا دارایی به ارزش ۸.۴ میلیارد یورو و ۲.۲ میلیارد یورو سهام در سال ۲۰۲۰ داشت.
روس‌نفت
آلمان از طریق رگولاتور انرژی خود در پاییز گذشته کنترل دو واحد روس‌نفت روسیه شامل شرکت “روس‌نفت دویچه لند” و شرکت “پالایش و پتروشیمی آر ان” را به دست گرفت. در راستای این اقدام، آلمان کنترل سهم روس‌نفت در سه پالایشگاه شامل پی‌سی‌کی شودت (۵۴.۱۷ درصد)، میرو (۲۴ درصد) و بایرنویل (۲۸.۵۷ درصد) را به دست گرفت.
از نظر حقوقی، روس‌نفت مالک این پالایشگاه مانده اما تا زمانی که قیومیت رگولاتور آلمان به قوت خود باقی است، این شرکت روسی به هیچ وجه نمی‌تواند دارایی‌هایش را کنترل کند.
پارلمان آلمان در ۲۰ آوریل، تغییرات در قانون امنیت انرژی را تصویب کرد که اجازه می‌دهد سهم روس‌نفت در پالایشگاه شودت بدون نیاز به ملی شدن، به سرعت فروخته شود. روس‌نفت علیه قیومیت به اقدام حقوقی دست زده و به دنبال دریافت خسارت برای ضرر مالی است که در مدت شش ماه از صدور این حکم متحمل شده است. این شرکت روسی می‌گوید با مجموع ظرفیت پالایش ۱۲.۸ میلیون تن در سال که معادل بیش از یک دهه ظرفیت پالایش در آلمان است، سومین پالایشگر بزرگ در این کشور است.
فورتوم
شرکت نیروی فورتوم اعلام کرد پس از حمله نظامی مسکو به اوکراین، خروج کنترل شده از روسیه را دنبال خواهد کرد، اما در گزارش سالانه خود برای سال ۲۰۲۲ به خطر سلب مالکیت اشاره کرده بود.
زیرمجموعه فورتوم در روسیه، هفت نیروگاه حرارتی در منطقه اورال و سیبری غربی و مجموعه‌ای از نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در روسیه به همراه شرکای سرمایه گذاری روسی دارد.
این شرکت که دولت فنلاند بزرگترین سهامدار آن است، ضرر و زیان ۱.۷ میلیارد یورو مربوط به فعالیت‌های خود روسیه را برای سال ۲۰۲۲ ثبت کرده است. فورتوم در سال ۲۰۰۸، شرکت تی‌جی‌کی ۱۰ که یک تولیدکننده حرارتی و نیرو در سنت پترزبورگ بود را در قراردادی به ارزش حدود دو میلیارد یورو خریداری کرده بود.
در سال ۲۰۱۸، الکساندر نواک، وزیر انرژی وقت روسیه اعلام کرد فورتوم حدود ۴.۵ میلیارد یورو در روسیه سرمایه گذاری کرده است.
یونیپر/یونی‌پرو
شرکت نیروی آلمانی یونیپر ۲۶ آوریل اعلام کرد روسیه تولیدکننده انرژی یونی‌پرو که ۸۳.۷۳ درصد آن متعلق به یونیپر است را تحت مدیریت دولتی قرار داده است. یونیپر در اواخر سال ۲۰۲۲ با اشاره به از دست دادن کنترل یونی‌پرو با وجود داشتن سهم حداکثری در این تولیدکننده، یونی‌پرو را جدا کرده و آن را به عنوان کسب و کار متوقف شده، طبقه بندی کرد.
این شرکت در نتیجه جداسازی یونی‌پرو، ضرر و زیان ۴.۴ میلیارد دلار را ثبت کرد و ارزش یونی‌پرو را به طور نمادین یک یورو تعیین کرد که نشان دهنده احتمال امکان فروش این شرکت است.
یونیپر شرکت نیروی روسیه OGK-۴ که بعدا به یونی‌پرو تغییر نام یافت را به مبلغ ۴.۲ میلیارد یورو در سال ۲۰۰۷ خریداری کرد و بیش از ۲.۵ میلیارد یورو برای ساخت ظرفیت تولید جدید سرمایه گذاری کرد. در سال ۲۰۲۱، یونی‌پرو ۲۳۰ میلیون یورو سود عملیاتی خالص داشت.
یونیپر همچنین ضرر و زیان یک میلیارد یورو را به دلیل آسیب پذیری مالی خود در ارتباط با خط لوله گازی نورد استریم ۲ متحمل شده است.
وینترسهال
شرکت نفت و گاز آلمانی وینترسهال دیا که عمده سهام آن متعلق به شرکت شیمیایی باسف است، اعلام کرد توقیف دارایی‌های یونیپر و فورتوم بر این شرکت تاثیری نگذاشته اما خاطرنشان کرد سیاستهای مسکو، غیرقابل پیش بینی بوده است.
وینترسهال پیش از آن، فعالیت‌های روسی خود که پیش از آغاز جنگ اوکراین، بیش از نیمی از تولید نفت جهانی این شرکت بودند را جدا کرده بود.
دارایی‌های وینترسهال در روسیه شامل سهم ۳۵ درصدی در میدان گازی یوژنو روسکوی بوده و همچنین مالکیت مشترک دو پروژه تولید گاز طبیعی آکیموف در سیبری را دارد.
وینترسهال همچنین ارزش ۱۵ درصد سهم خود در خط لوله گازی نورد استریم ۱ که بر اثر انفجارهای مشکوک در سپتامبر گذشته آسیب دید را کاهش داده است. باسف به دلیل تصمیم وینترسهال برای خروج از روسیه، ضرر و زیان ۷.۳ میلیارد یورو را برای سال ۲۰۲۲ ثبت کرد.
شرکت اوام‌وی (OMV)
گروه انرژی اتریشی اوام‌وی در فوریه اعلام کرد به دلیل محدودیت‌های قانونی در روسیه، هیچ راهی برای فروش دارایی خود در میدان گازی یوژنو روسکوی نمی‌بیند.
این شرکت ۱.۷۵ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۷ برای سهمی در میدان یوژنو روسکوی که یکی از بزرگترین میدان‌های گازی روسیه است، پرداخت کرد و در آن زمان اعلام کرد این میدان معادل ۱۰۰ هزار بشکه نفت به تولید این شرکت اضافه می‌کند.
شرکت اوام‌وی همچنین یکی از پنج حامی مالی خط لوله گازی نورد استریم ۱ است و سرمایه گذاری یک میلیارد یورویی در این پروژه را به طور کامل به عنوان ضرر و زیان به حساب آورده است.
