تهران فقیرترین استان کشور در سرانه آبی
یک مقام مسئول گفت: استان تهران با توجه به جمعیت ساکن در آن، یکی از فقیرترین استان‌های کشور به لحاظ سرانه آبی است.
به نقل از وزارت نیرو، احمدعلی قربانیان گفت: وقتی که میزان مصرف آب در بخش‌های مختلف ۷۶ درصد بیشتر از آب تجدیدپذیر استان یا حتی ۱۲ درصد بیشتر از میزان حجم بارش در سطح استان باشد، این بدان معناست که هرسال بیشتر از سال‌های گذشته به سمت تنش آبی در حرکت هستیم.
وی افزود: در صورت استفاده از ظرفیت پساب تولیدی تصفیه شده برای تأمین آب در بخش کشاورزی و تا حدودی صنعت و افزایش راندمان در بخش کشاورزی با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و نیز کاهش میزان پرت خطوط توزیع آب شهری و همچنین عدم افزایش مهاجرت به کلان شهر تهران، به طور کلی منابع موجود جوابگوی مصارف استان تهران خواهد بود.
قربانیان با بیان اینکه نیاز آب شرب شهر تهران حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب در سال است که قسمت اعظم آن از محل سدهای پنجگانه در دست بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران و مابقی آن از محل آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود، تصریح کرد: در بخش کشاورزی حدود ۱۸۰ میلیون مترمکعب سالیانه از محل سدها و پساب تصفیه خانه جنوب شهر تهران تأمین می‌شود که با توجه به کمبود منابع آبی، مهمترین راهکار، کاهش و تعدیل سرانه مصرف یا اصطلاحاً سازگاری با کم آبی است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص شرایط آبی سال جاری عنوان کرد: در سال آبی جاری با توجه به ریزش‌های خوب جوی و به تبع آن آورد نسبتاً خوب حوضه سدهای تحت پوشش، تأمین آب تمامی مصارف به نحو مطلوب انجام شده است، به طوری که از ابتدای سال آبی ۹۹-۹۸ تا پایان تیرماه سال جاری تأمین آب در بخش شرب و کشاورزی نسبت به سال آبی قبل حدود ۱۵ و ۲۳ درصد افزایش داشته است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران با بیان اینکه با توجه به رشد جمعیت و توسعه صنعت، این شرکت برنامه‌هایی بلند مدت برای تأمین آب شرب پایتخت دارد، ادامه داد: احداث سامانه جایگزینی خط فعلی انتقال آب شرب تهران از سد طالقان به پایین دست سد تنظیمی امیرکبیر به طول تقریبی ۵۲ کیلومتر و بهره برداری از تصفیه خانه ششم و تونل انتقال آب از سد تنظیمی امیر کبیر تا تصفیه خانه ششم به طول ۲۹ کیلومتر و همچنین احداث تونل لار به کلان به طول ۲۸ کیلومتر برای انتقال آب نشتی از سد لار از جمله مواردی است که در حوزه معاونت طرح و توسعه شرکت در حال پیگیری است و تأمین اعتبار و اجرای این پروژه‌ها تا حدودی زمان بر است، به همین منظور سعی شده است در حوزه حفاظت و بهره برداری با تداوم عملیات انسداد چاه‌های غیر مجاز و اصلاح و تعدیل برداشت چاه‌های کشاورزی و نیز کنترل بهره برداری چاه‌های مجاز موجب استمرار بهره برداری از چاه‌های شرب شده تا خللی در تأمین آب شرب شهروندان تهرانی و نیز سایر شهرهای استان ایجاد نشود.
قربانیان با تاکید بر اینکه رعایت الگوی مصرف، مصرف بهینه، اجرای پروژه‌های بلند مدت در قالب برنامه جامع آب استان تهران و اجرا و تکمیل پروژه‌های علاج بخشی سد لار و تونل انتقال آب سد طالقان به سد امیرکبیر از اهم برنامه‌های تأمین آب تهران می‌باشد، یادآور شد: با توجه به رشد جمعیت، تأمین نیاز آبی بخش کشاورزی می‌بایست به سوی پساب تصفیه خانه‌ها سوق یافته و منابع آبی موجود، تنها تأمین کننده نیاز آبی بخش شرب و صنعت باشد. البته بخشی از نیاز صنعت نیز از طریق پساب قابل تأمین می‌باشد. همچنین بخشی از پروژه‌های ضروری از جمله تعویض و بهسازی خطوط انتقال آب شرب داخل شهر تهران نیز می‌بایست اجرایی شده تا کمترین میزان تلفات را داشته باشیم.
تأمین آب شرب شهروندان؛ اولویت اول تأمین آب
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران تأمین آب شرب شهروندان را با توجه به استقرار جمعیتی استان، اولویت اول دانست و گفت: تأمین آب بخش‌های صنعتی و خدماتی نیز که از ارزش افزوده بالایی برای استان و کشور برخوردار است و تأمین آب کشاورزی به دلیل آنکه بخش قابل توجهی از آن به صورت بهره برداری سنتی و استفاده از حقابه های قدیمی از انهار و رودخانه‌های استان صورت می‌گیرد و همچنین تأمین نیاز زیست محیطی در پایین دست سدها نیز از دیگر اولویت‌های تأمین آب استان است.
قربانیان اضافه کرد: طرح‌های تأمین آب در بخش کشاورزی در سطح شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است که از مهمترین آنها می‌توان به طرح خط دوم انتقال پساب جنوب تهران به دشت ورامین اشاره کرد که با کمک سرمایه گذاری بخش خصوصی و با هدف تأمین بخشی از حقابه‌ها و تعادل بخشی آبخوان‌ها و جایگزین مصارف موجود از محل آب‌های زیرزمینی و آب سطحی در حال انجام است. با توجه به وضعیت آبخوان‌های استان و برداشت‌های بی‌رویه سال‌های گذشته، ادامه و استمرار این روند امکان پذیر نبوده و رویکردهای توسعه‌ای اراضی کشاورزی در استان مقدور نبوده و بایستی با افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی، منابع موجود مورد اهتمام جدی واقع گردد.
توزیع عادلانه آب بین همه بخش‌های مصرف
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران با اشاره به اینکه منابع آبی استان خصوصاً در بخش زیرزمینی بشدت در حال کاهش است و امکان تأمین همه نیازهای آبی استان وجود ندارد، تصریح کرد: سیاست امروز شرکت توزیع عادلانه آب بین همه بخش‌های مصرف می‌باشد. البته با نگاه به منابع آب تجدیدپذیر و اولویت مصرف با توجه به سیاست‌های جاری کشور و اولویت بندی‌های انجام شده در حد امکان تأمین آب در بخش‌های شرب و صنعت انجام خواهد شد.
قربانیان در ادامه در خصوص برنامه برای توازن بین مصرف و تأمین آب اظهار کرد: در بخش شرب طی جلسات مستمر انسجام بخشی با همکاران در شرکت آبفای استان سعی در کاهش سرانه مصرف در بخش شرب و تعادل بخشی داشته‌ایم. در بخش صنعت نیز تخصیص و توزیع آب برای صنایع مهم استان و نصب کنتورهای هوشمند برای کنترل بهره برداری، اولویت کاری شرکت است و در بخش کشاورزی نیز اصلاح و تعدیل پروانه‌ها و بهره برداری از پساب‌های تصفیه شده مهمترین راهکار و سیاست ما را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: مهمترین عامل، فرهنگ سازی درست بوده که بالاخص در بخش کشاورزی با جلسات برگزار شده توسط ادارات جهاد کشاورزی، امورات آب شهرستان‌ها، عوامل بهره برداری از شبکه‌های آبیاری در مساجد و روستاها، این مهم در حال اجراست. لیکن اصلاح الگوی مصرف و استفاده از محصولات کم آب بر در بخش کشاورزی و اصلاح شبکه توزیع آب در بخش شرب بسیار مهم است.
قربانیان، سیاست سازگاری با کم آبی را که از سوی وزیر نیرو بیان و اجرایی شده در مدیریت بهینه منابع آب بسیار مؤثر عنوان کرد و افزود: قطعاً با توجه به آنکه استان تهران به دلیل بارگذاری جمعیتی یکی از استان‌های فقیر کشور از نظر سرانه منابع آبی است، حرکت به سمت طرح‌های سازگار با وضعیت و شرایط کم آبی یکی از مهمترین راهکارهاست. واقعیت آن است که تأمین آب برای همه مصارف در حد مطلوب بهره برداران وجود نداشته و چاره‌ای جز افزایش بهره‌وری با آب کم در تولید محصولات و مصنوعات نیست.
