پروژه گازی ساخالین به کنترل دولت روسیه درآمد
ولادیمیر پوتین با صدور فرمان تصرف کنترل کامل پروژه نفت و گاز ساخالین در شرق دور این کشور، جنگ اقتصادی با غرب و همپیمانانش را به مرحله جدیدی رساند.
تحت این فرمان که روز پنجشنبه از سوی رئیس جمهوری روسیه امضا شد، شرکت جدیدی ایجاد میشود که تمامی حقوق و تعهدات “شرکت سرمایهگذاری انرژی ساخالین” که در آن شل و دو شرکت بازرگانی ژاپنی میتسویی و میتسوبیشی کمتر از ۵۰ درصد سهم دارند را به دست میگیرد.
در این فرمان پنج صفحهای که پس از اعمال تحریمهای غربی علیه مسکو بر سر جنگ در اوکراین صادر شد، آمده است: اکنون کرملین درباره ماندن شرکای خارجی، تصمیم خواهد گرفت.
شرکت دولتی گازپروم بیش از ۵۰ درصد سهم در ساخالین ۲ دارد که در چهار درصد از تولید گاز طبیعی مایع (LNG) جهان سهم دارد.
هر چند که مسکو اعلام کرده است دلیلی نمیبیند عرضه LNG از ساخالین ۲ متوقف شود، این اقدام در بازار LNG آشوب بیشتری ایجاد میکند. ژاپن هر سال ۱۰ درصد از LNG مورد نیازش را از روسیه وارد می کند که تحت قرارداد بلندمدت از ساخالین ۲ است. فرمان اخیر، شرکتهای غربی که همچنان در روسیه حضور دارند را با ریسک بیشتری مواجه می کند.
لوسی کالن، تحلیلگر ارشد شرکت مشاوره وود مک کنزی در این باره گفت: فرمان روسیه عملا اموال خارجی در “شرکت سرمایهگذاری انرژی ساخالین” را مصادر کرده و تنشهای موجود را تشدید میکند. بسیاری از شرکتهای غربی از روسیه خارج شدهاند و شرکتهای دیگر هم اعلام کردهاند از این کشور بیرون میروند اما فرمان پوتین، به پیچیدگی پروسه دشوار خروج این شرکتها از روسیه اضافه میکند. مسکو در حال آماده کردن قانونی است که به دولت اجازه میدهد اموال شرکتهای غربی که تصمیم گرفتهاند از روسیه خارج شوند را مصادره کند.
شل که برآوردش از ارزش داراییهای روسی خود را کاهش داده است، چند ماه پیش اعلام کرد قصد دارد از ساخالین ۲ خارج شود و سرگرم مذاکره با خریداران احتمالی است. این شرکت روز جمعه اعلام کرد فرمان اخیر پوتین را ارزیابی میکند.
منابع آگاه اظهار کردند: شل بر این باور است که خطر ملی شدن داراییهای متعلق به خارجیها در روسیه وجود دارد. پوتین مکررا اعلام کرده که مسکو مسدود شدن داراییهای روسی و تحریمهای دیگر آمریکا و متحدانش را تلافی خواهد کرد.
ساخالین ۲ که شل در آن ۲۷.۵ درصد منهای یک سهم دارد، یکی از بزرگترین پروژههای LNG جهان با تولید ۱۲ میلیون تن است. محمولههای این پروژه به ژاپن، کره جنوبی، چین، هند و کشورهای آسیایی دیگر میروند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به رویترز گفت: روسیه دلیلی نمیبیند تحویل LNG از ساخالین ۲ را متوقف کند و آینده پروژهها یا سرمایه گذاریهای دیگر به صورت مورد به مورد مشخص خواهد شد.
ژاپن که به انرژی وارداتی به شدت وابسته است، اعلام کرده است منافع خود در ساخالین ۲ را که میتسویی در آن ۱۲.۵ درصد و میتسوبیشی ۱۰ درصد سهم دارد، رها نخواهد کرد.
فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن اعلام کرد تصمیم روسیه، واردات LNG از این پروژه را فورا متوقف نخواهد کرد. کوئیچی هاگیدا، وزیر صنعت ژاپن هم روز جمعه به خبرنگاران گفت: این فرمان به معنای آن نیست که واردات LNG از ساخالین ۲ به ژاپن فورا غیرممکن خواهد شد اما لازم است برای آمادگی در برابر شرایط پیش بینی نشده، تمام تدابیر لازم اتخاذ شود.
ژاپن دو تا سه هفته LNG در ذخایر خود دارد و وزیر صنعت این کشور از همتایان آمریکایی و استرالیایی خود برای دریافت LNG درخواست کرده است.
طبق فرمان پوتین، گازپروم سهم خود را در ساخالین ۲ حفظ می کند اما دیگران ظرف مدت یک ماه باید از دولت روسیه برای داشتن سهمی در شرکت جدید درخواست کنند و دولت موافقت با درخواست آنها را بررسی خواهد کرد.
سخنگوی میتسوبیشی اعلام کرد این شرکت سرگرم مذاکره با شرکایش در ساخالین و دولت ژاپن درباره چگونگی واکنش به این فرمان است؛ اما میتسویی هنوز اظهارنظر نکرده است.
ارزش سهام میتسویی و میتسوبیشی روز جمعه بیش از پنج درصد ریزش کرد.
بر اساس گزارش رویترز، بن فان بوردن، مدیرعامل شل، اظهار کرد این شرکت پیشرفت خوبی در برنامه خود برای خروج از جوینت ونچر ساخالین داشته است. منابع آگاه در ماه مه به رویترز گفته بودند شل سرگرم مذاکره با یک کنسرسیوم هندی برای فروش سهم خود است.