حریم خطوط هوایی انتقال و توزیع نیروی برق

حریم خطوط شبکه های توزیع ۲۰ کیلو ولت ( فشار متوسط )

شبکه های توزیع ۲۰ کیلو ولت به صورت سه فـاز مطابق شکل زیر مـی‌باشـنـد. حـداقل ارتفاع شبکه ۲۰ کیلو ولت تا زمین ۵/۴ متر است( حریم خطوط ۲۰ کیلوولت ) ولی برابر استاندارد وزارت نیرو مقدار آن را ۶/۵ تا ۷/۵ متر در نظر می گیرند زیرا احتمال نصب شبکه فشار ضعیف زیـر شـبکه فشـار متوسط وجود دارد و همچنین به خاطر عبور و مرور زیاد بایستی فاصله آزاد سیم تا زمین بیشتر شود.

حریم خطوط انتقال نیروی برق و انواع آن

الف ) حریم درجه یک

دو نوار است در طرفین مسیر خط و متصل به آن که عرض هر یک از این دو نوار در سطح افقی در جدول ذیل ذکر شده است.

ب) حریم درجه دو

دو نوار است در طرفین حریم درجه یک و متصل به آن. فواصل افقی حد خارجی حریم درجه دو از محور خط در هر طرف در ذیل آمده است.

ولتاژ	حریم درجه یک (متر)	حریم درجه دو(متر)
یک تا ۲۰ کیلوولت	۳	۵
۳۳ کیلوولت	۵	۱۵
۶۳ کیلوولت	۱۳	۲۰
۱۳۲ کیلوولت	۱۵	۳۰
۲۳۰ کیلوولت	۱۷	۴۰
۴۰۰ و ۵۰۰ کیلوولت	۲۰	۵۰

با توجه به اینکه عبور خطوط انتقال نیرو در هر منطقه ای متناسب با ولتاژ خود دارای آثار و تشعشعات متفاوت است، از این رو برای حفظ سلامت انسانها و جلوگیری از خسارات جانی و مالی و رشد و نمو نباتات طبعه دارای حریمهایی هستند که رعایت این حریم ها قانونا الزامی است. دستورالعمل نحوه اجرای طرح خط انتقال به طور کلی و از همان ابتدا در ماده ۱۸ قانون سازمان برق ایران قید شده و به موجب آن وزارت نیرو و شرکت های تابعه مجاز شده اند که در اماکن و مستغلات و املاک، تأسیسات انتقال نیروی برق را نصب کنند.

برخی از آئین نامه های مربوطه :

ماده ۴
در مسیر و حریم درجه یک اقدام به هرگونه عملیات ساختمانی و ایجاد تاسیسات مسکونی و تاسیسات دامداری با باغ و درختکاری و انبارداری تا هر ارتفاع ممنوع می‌باشد و فقط ایجاد زراعت فصلی و سطحی و حفر چاه و قنوات و راهسازی و شبکه آبیاری مشروط بر اینکه سبب ایجاد خسارت برای تاسیسات خطوط انتقال نگردد با رعایت ماده ۸ این تصویبنامه بلامانع خواهد بود.

ماده ۵
در حریم درجه دو فقط ایجاد تاسیسات ساختمانی اعم از مسکونی و صنعتی و مخازن سوخت تا هر ارتفاع ممنوع می‌باشد
ماده ۶
در صورتیکه اشخاصی برخلاف مقررات این آئین نامه عملیاتی یا تصرفاتی در حریم درجه یک و درجه دو خطوط انتقال و توزیع بنمایند مکلفند به محض اعلام ماموران وزارت نیرو موسسات و شرکتهای تابع عملیات و تصرفات اقدام نمایند.
ماده ۷
برای کلیه عملیاتی که به وسیله اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور راهسازی کارهای کشاورزی، حفر چاه و قنوات. عبور حمل بار و ماشین آلات و نظائران در مسیر و حریم خطوط نیروی برق انجام می‌گیرد باید اصول حفاظتی به منظور جلوگیری از بروز خطرات جانی و ورود خسارت مالی رعایت شده و در مورد حفر چاه و قنوات و راهسازی قبلا مسوولین عملیاتی خطوط نیروی برق راهنمائی لازم خواسته شود و اجازه کتبی کسب گردد و در هر حال نظر وزارت نیرو باید ظرف یکماه از تاریخ وصول درخواست اعلام شود.
ماده ۸
حریم کابلهای زیرزمینی که در معابر و راهها گذارده می‌شود در هر طرف نیم متر از محور کابل و تا ارتفاع دو متر از سطح زمین خواهد بود در مواردی که کابل با سایر تاسیسات شهری از قبیل لوله کشی آب و فاضلاب و کابل تلفن و نظائر آن تقاطع نماید استانداردهای متداول شبکه های انتقال و توزیع نیروی برق باید رعایت شود.

ماده ۹
رعایت حریم و استانداردهای مصوب خطوط نیروی برق از طرف کلیه سازمانهای دولتی بخواهند اقدام به ایجاد تاسیسات جدیدی نمایند که با خطوط نیروی برق از روی تاسیسات موجود تلگراف و تلفن و راه و راه آهن عبور می نماید حریم و استانداردهای آن موسسات و شرکتهای تابع باید رعایت شود و انجام طرح های جدید با موافقت قبلی موسسات مربوطه خواهد بود.
ماده ۱۰
چنانچه در مسیر حریم و خطوط انتقال و توزیع نیروی برق و حریم کانالها و انهار آبیاری احداث ساختمان یا درختکاری و هر نوع تصرف خلاف مقررات شده یا بشود سازمانهای آب و برق برحسب مورد با اعطای مهلت مناسب با حضور نماینده دادستان مستحدثات غیرمجاز را قلع و قمع و رفع تجاوز خواهند نمود.

حریم شبکه فشار ضعیف از ساختمانها ، دیوار پیاده رو با درختان حداقل باید ۱/۳۰ متر باشد. بعضی از جاهایی که ساختمانها ساخته شده اند و شبکه بعدا احداث گردد ۳۰ ,٪ تخفیف حریم در نظر گرفته می‌شود و در جاهایی که تخفیف حریم نمیتوان داد از روش یک طرفه کردن و یک طرفه کردن کامل منوط به اجازه شرکت توزیع استفاده شود . در جاهایی که اصلا نتوان حریم را رعایت کرد توسط کابل زمینی شبکه را احداث می‌نمایند .

سوال متداول:‌ حریم ترانسفورماتور توزیع چقدر است؟

با توجه به اینکه ترانس شبکه ممکن است ولتاژ ۲۰ یا ۳۳ کیلوولت داشته باشد لذا برای شبکه ۲۰ کیلوولت حریم درجه یک ۳ و درجه دو ۵ متر و برای شبکه ۳۳ کیلوولت حریم درجه یک ۵ و درجه دو ۱۵ متر می‌باشد.