اتصال آب چاه ژرف به شبکه انتقال آب شهری سیستان و بلوچستان به مدد فناوری دانش بنیان ها
تصفیه آب‌های ژرف شماره ۳ سیستان و بلوچستان با استفاده از فناوری ترکیبی اسمز معکوس و الکترودیالیز از دستاوردهای یکی از شرکت‌های دانش بنیان است که توانسته با تصفیه ۹۵ درصدی آب، بخشی از نیازهای آبی سیستان و بلوچستان را در شرایط بحران آبی کنونی تامین کند.
نیاز به منابع آب پایدار در استان‌های به‌ویژه شرقی کشور باعث شد موضوع آب‌های ژرف به عنوان راهکار مُسکنی برای تامین آب در شرایط بحران کم آبی این روزها مطرح شود و متعاقب آن مطالعات زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی زیرسطحی طی چندسال اخیر با حفر دو چاه انجام و منجر به انتخاب نقاطی در دشت سیستان برای حفر چاه شد.
تاکنون ۳ چاه در این منطقه حفر شده است. اولین چاه حفر شده با ژرفای ۳ هزار متری و لوله گذاری مشبک در عمق زمین بوده است که روزانه ۱۵۰۰ مترمکعب آب از آن استخراج می‌شود.
چاه سوم در شهرستان «نیمروز» استان سیستان و بلوچستان و حاصل مطالعات چاه‌های اول و دوم بوده که با حفر آن، به آب رسیده است. عمق این چاه ۱۷۹۰ متر است که بیش از هزار متر مکعب به صورت آرتزین (گونه‌ای چاه ساخته انسان است که یک جریان آب دائمی را تأمین می‌کند) آب تامین می‌کند و با نصب پمپ درون چاهی این امکان به ۸ میلیون متر مکعب آب در روز ارتقا می‌یابد.
با فناوری که یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه ارائه کرده است، هزینه استخراج و شیرین‌سازی آب‌های ژرف در این ناحیه بسیار به صرفه‌تر از تصفیه، شیرین‌سازی و انتقال آب دریا به این منطقه از طریق لوله‌گذاری است،
تاکنون مطالعاتی در استان‌های فارس، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و بخش‌هایی از استان‌های یزد و اصفهان انجام شده و نتایج اجرای ۳ چاه اکتشافی در استان سیستان و بلوچستان بسیار مثبت بوده است.
اتصال آب چاه‌های ژرف سیستان به شبکه انتقال آب شهری و روستایی از دستاوردهای پیاده‌سازی این طرح فناورانه است، ضمن آنکه طراحی این سیستم با استفاده از فناوری ترکیبی اسمز معکوس و الکترودیالیز به همراه کریستالیزاسیون سرد انجام شده است. این روش، راندمان بازیابی آب را تا ۹۰ درصد افزایش می‌دهد.
علی نجفی، کارشناس ارشد طراحی فرایند این شرکت دانش‌بنیان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه این شرکت از سال ۸۶ فعالیت خود را آغاز کرده است، گفت: دانش‌بنیانی این شرکت بر اساس فناوری‌هایی که ارائه کرد، در سال ۹۲ احراز شد.
وی زمینه تحقیقاتی این شرکت دانش‌بنیان را تصفیه آب عنوان کرد و ادامه داد: بر اساس فناوری‌هایی مانند RO تنها می‌توان ۶۰ درصد آب را تصفیه کرد، ولی فناوری‌اس که از سوی این شرکت دانش بنیان در این زمینه ارائه شد، قادر به تصفیه آب تا ۹۵ درصد را دارد و این فناوری کمک خواهد کرد پساب ناشی از تصفیه آب بسیار کاهش یابد.
نجفی، دستگاه طراحی و ساخته شده در این شرکت را با عنوان «سیستم دیالیز معکوس» نام برد که بر اساس سیستم تبادل یونی طراحی شده و ادامه داد: در این سیستم یون‌ها جداسازی و حذف می‌شوند و از این طریق آب تصفیه خواهد شد.
این کارشناس ارشد خاطر نشان کرد: سیستم طراحی شده هیچ محدودیتی برای آب‌های ورودی به آن را ندارد و قادر به جداسازی عناصری چون نمک، نیترات و آرسنیک از آب است و به همین دلیل این دستگاه در تمام استان‌های کشور قابل نصب خواهد بود.
وی با بیان اینکه فناوری‌های تولید شده در این شرکت برای تصفیه آب در استان‌هایی چون خراسان رضوی، کرمان و هرمزگان کاربردی شده است، اظهار کرد: علاوه بر آن اجرای طرح تصفیه آب چاه شماره ۳ استان سیستان و بلوچستان نیز به این شرکت واگذار شد. ظرفیت نهایی این واحد ۲۵۰۰ مترمکعب در شبانه است، طراحی این شبکه با استفاده از فناوری ترکیبی «اسمز معکوس» و «الکترودیالیز» به همراه «کریستالیزاسیون سرد» انجام شده است.
نجفی خاطر نشان کرد: این طرح از سوی این شرکت در محل چاه ژرف اکتشافی شماره ۳ سیستان اجرا شده و این روش بازده، بازیابی آب را تا ۹۰ درصد افزایش می‌دهد.
