HSE ایمنی و بهداشت محیط کار ۱

ایمنی و بهداشت محیط کار طی دهه های اخیر برای تحقق اهداف سازمان ها در حوزه رقابت پذیری کشورهای صنعتی، به یکی از اولویت های اصلی در کسب و کار امروز تبدیل شده است. نیروی انسانی به عنوان اصلی ترین سرمایه سازمان ها با هدف بهبود فرآیند های کاری، در زمینه اهداف مدیریت های اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در فرهنگ ما به موضوع ایمنی و بهداشت محیط کار صرفا از دیدگاه اقتصادی دیده نمی شود بلکه براساس اعتقادات دینی و تمدن ایرانی، به این موضوع توجه می شود. در سال های گذشته تلاش های فراوانی جهت شناخت دلایل به وجود آورنده سوانح در صنایع مختلف به ویژه صنعت نفت و گاز صورت گرفته است. اعتقاد بر این بود که بیشتر حوادث، ناشی از خطاهای انسانی است و به سادگی می توان نتیجه گرفت که این گونه خطاها بدلیل بی دقتی یا بی کفایتی در انجام کارها می باشد، اما این استدلال درست نیست. افرادی که سوانح را بررسی می کنند دریافته اند که انسان فقط آخرین حلقه زنجیری است که باعث ایجاد یک سانحه می شود. نمی توان با تغییر دادن افراد از سوانح جلوگیری کردو ایمنی و بهداشت محیط کار را افزایش داد، تنها می توان با شناسایی عوامل بوجود آورنده یک سانحه، از آن پیشگیری کرد. از آنجایی که بزرگترین تهدیدهای ایمنی از مسائل سازمانی سرچشمه می گیرند، ایمن سازی سیستم و ایمنی و بهداشت محیط کار نیازمند عملکرد سازمانی می باشد.

 

تحقیقات و بررسی های انجام شده بر حوادث بزرگی مانند چرنوبیل و بوپال و اتفاقات کوچکی که همه روزه سلامتی و جان ملیون ها نفر را به مخاطره می اندازد نشان داده است که علیرغم بکارگیری کلیه فاکتور های مهندسی و حفاظت های شدید و ایمنی و بهداشت محیط کار همچنان پتانسیل بروز حوادث بزرگ و کوچک در صنایع و محیط زندگی با ریسک بالا وجود دارد. ایمنی و بهداشت محیط کار (HSE) از مهم ترین مسائلی است که هر فرد در هر سطحی در محیط کار و زندگی باید بدان توجه نماید و غفلت از آن بعضا صدمات و ضایعات جبران ناپذیری را موجب خواهد شد.

 

 

نکته ای که هیچگاه نباید فراموش شود این است که خطر همواره در کمین ماست. بنابراین همواره باید به فکر کاهش آسیب های ناشی از خطرات احتمالی باشیم. این سخن بدین معناست که حتی اگر ما تمام احتیاطات لازم را بکار ببندیم و ایمنی و بهداشت محیط کار را رعایت کنیم باز هم ممکن است از ناحیه مسائلی که دور از ذهن ماست یا بخاطر اشتباه و سهل انگاری دیگران ما با خطراتی مواجه شویم. حال اگر می خواهیم خود و دیگران را از گزند این خطرات در امان نگه داریم یا آثار آنها را به حداقل برسانیم باید تمهیداتی را فراهم نماییم. نخستین مسئله ای که باید در ایمنی و بهداشت محیط کار بدان توجه کنیم تفکر صحیح و منطقی و برخورد درست در پیشگیری از خطر است. باید بخاطر داشته باشیم که بروز استرس بیش از حد و رفتارهای وسواسی (بخاطر ترس از این موضوع که همواره خطراتی که در کمین ما هستند) نه تنها کمکی به حل مشکل نخواهند کرد بلکه کارآیی فرد را پایین تر هم می آورد و تجربه نشان داده است که این گونه برخوردها و رفتارها گاهی خود مشکل جدیدی را ایجاد می نمایند و بطور یقین مشکلات موجود را نیز حل نخواهند کرد. مسلما هرگاه خطرات را قبل از وقوع، پیش بینی نماییم و آمادگی لازم ذهنی و عملی را در مقابل آنها کسب کنیم علاوه بر کاهش امکان وقوع آنها، نحوه برخورد ما با موارد خطر بسیار مؤثرتر خواهد بود. در غیر این صورت غافلگیر خواهیم شد که این امر امکان بروز عکس العمل مناسب را از ما سلب و آسیب های ناشی از حوادث را بسیار افزایش می دهد و ایمنی و بهداشت محیط کار به خطر می افتد.

این مطلب به این معناست که مثلا اگر به آزمایشگاه وارد می شویم باید بدانیم که در آن، احتمال انفجار، آتش سوزی، استنشاق گازها و بخارات سمی و غیره همواره وجود دارد و به همین دلیل همیشه باید نکات ایمنی لازم را مد نظر و به هشدار های ایمنی توجه داشته باشیم. این مرحله که در تکمیل مرحله قبلی مطرح می گردد شناسایی ابزار مقابله با خطر و فرار از خطر است. یعنی قبل از بروز خطر باید آموزش های لازم را دریافت کرده و پاسخ چنین سؤالاتی را آموخته باشیم که محل کپسول های آتش نشانی کجاست؟ در هنگام خطر باید از کجا کمک خواست؟ درب و پلکان اضطراری کجاست؟ روش استفاده از کپسول آتش نشانی چگونه است؟ نکته بعدی این است که رفتارهای خود و طرز قرار گیری وسایل و نگهداری مواد را به نحوی تغییر دهیم که امکان بروز خطر را به حداقل کاهش دهد. مثلا قبل از انداختن چوب کبریت افروخته به سطل زباله از خاموشی کامل شعله آن اطمینان حاصل نماییم، اگر (متاسفانه) سیگاری هستیم در حالت خواب آلودگی سیگار نکشیم، وسایل با ارتفاع زیاد را که تعادل پایداری ندارند در نزدیکی محل کار و خواب و نشستن قرار ندهیم، تابلو های سنگین را که احتمال سقوط آنها وجود دارد به دیوار نصب نکنیم، مواد شیمیایی ناسازگار را در کنار هم انبار نکنیم، مسیر تردد افراد را از وجود اشیای مزاحم خالی کنیم و نکات دیگری از این دست که همگی باعث خواهند شد که موارد بروز خطر به حداقل رسیده و در صورت بروز خطر تلفات و آسیب های ناشی از آن کاهش یابد. در آخرین مرحله باید کمک های اولیه لازم را بشناسیم. هر فردی ممکن است در موقعیت هایی قرار بگیرد که قبل از رسیدن پزشک و متخصص، افراد مصدومی به کمک و یاری او نیاز داشته باشند. چنین موقعیت هایی ممکن است درخانواده، محل کار، خیابان و یا هر محل دیگری پیش بیاید. برای اینکه بتوانیم در چنین مواقعی مصدومین را از خطرات جدی ناشی از اتلاف زمان تا رساندن به مرکز درمانی یا پزشک نجات دهیم، باید از اصول کمک های اولیه آگاهی داشته باشیم و آن را به عنوان یکی از مهارتهای اصلی زندگی فرا بگیریم. یکبار دیگر پنج عمل اصلی ایمنی را یاد آوری می نماییم:

  1. تفکر صحیح و منطقی در برخورد و پیشگیری از خطر.
  2. آشنایی با خطرات اطراف.
  3. در اختیار گرفتن ابزار مقابله با خطر از طریق آموزش های لازم.
  4. تغییر در جهت ایمن تر نمودن رفتارها و محیط زندگی.
  5. آموزش کمکهای اولیه.

 

ادامه دارد…

نوشته‌های مشابه