زغال سنگ روسیه برنده بزرگ بحران گاز اروپا

با وجود هدف گذاری اروپا برای کاهش آلایندگی کربن و صفر کردن آن تا اواسط قرن جاری که به معنای حذف وابستگی به سوختهای فسیلی به خصوص زغال سنگ است، این قاره از اواسط سال میلادی گذشته، به جای گاز به مصرف زغال سنگ روی آورده است.

حتی پیش از ریسک اخیر حمله نظامی روسیه به اوکراین و تحریمهای غربی علیه مسکو و در نتیجه مختل شدن واردات گاز روسیه به اروپا، خریداران به قیمتهای بالای گاز واکنش نشان داده بودند.

طبق تحلیل شرکت برائمار، واردات زغال سنگ اتحادیه اروپا در ژانویه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۵.۸ درصد رشد کرد و به ۱۰.۸ میلیون تن رسید که از این میزان روسیه ۴۳.۲ درصد را تامین کرد. استرالیا هم حدود ۱۹.۱ درصد را فراهم کرد. واردات زغال سنگ اتحادیه اروپا در دسامبر سال ۲۰۲۱ هم رشد داشت و بر مبنای سالانه ۳۵.۱ درصد رشد کرد و به ۹.۳ میلیون تن رسید.

برای کل سال ۲۰۲۱ واردات زغال سنگ حرارتی روسیه به اروپا که عمده آن به آلمان، بلژیک و هلند ارسال شد، به ۳۱.۱ میلیون تن افزایش یافت که رشد ۱۶.۲ درصد را بر مبنای سالانه نشان داد.

سیاستمداران اروپایی می گویند روسیه با خودداری از عرضه، باعث افزایش سرسام آور قیمت گاز شده اما روسیه این اتهامات را رد کرده است. دولت روسیه اعلام کرده که به توافقهای قراردادی خود با مشتریان اروپایی عمل کرده است و اگر آلمان با خط لوله نورد استریم ۲ موافقت کند، ارسال گاز روسیه به اروپا افزایش پیدا کرده و قیمت گاز کاهش خواهد یافت.

در این بین پیش بینی می شود قیمت بالای گاز همچنان تقاضا برای زغال سنگ را قوی نگه دارد. آژانس بین المللی انرژی هفته گذشته پیش بینی کرد تقاضای اروپا برای گاز امسال به میزان ۴.۵ درصد کاهش پیدا می کند زیرا زغال سنگ برای تولید برق ارزانتر است.

تامین زغال سنگ هم محدود شده و رشد قیمتها انتظار می رود در مقطعی خرید اروپایی را محدود کند. قیمت زغال سنگ حرارتی در بازار معاملات فیزیکی اروپا در ژانویه ۷۸ درصد رشد کرد در حالی که رشد قیمت زغال سنگ نیوکاسل استرالیا برای تحویل در مارس، در ژانویه ۷۱ درصد بود.

در دنیا اندونزی بزرگترین صادرکننده زغال سنگ حرارتی است و پس از آن استرالیا قرار می گیرد. اندونزی اول ژانویه برای افزایش ذخایر داخلی در نیروگاهها و جلوگیری از قطعی برق، ممنوعیت صادرات را اعلام کرد. اگرچه این ممنوعیت در ۳۱ ژانویه منقضی شد و احتمالا محدودیت عرضه را تا حدودی برطرف می کند اما تنها معدنکارانی اجازه ازسرگیری صادرات را دارند که به مقررات جدید فروش در بازار داخلی عمل کرده اند.

بزرگترین مصرف کننده زغال سنگ دنیا چین است که حدود ۹۰ درصد از زغال سنگ خود را از معادن داخلی تامین می کند و از عوامل تاثیرگذار بر بازار بین المللی تا حدودی مصون مانده است. با این حال معامله گران نگرانند بازار جهانی با عرضه محدودی که دارد نتواند پاسخگوی اختلالات غیرمنتظره عرضه در چین باشد که برای تولید بیش از ۶۰ درصد برق به زغال سنگ وابسته است.

بر اساس گزارش رویترز، اکثر کشورهای اروپایی وابستگی خود به زغال سنگ را تا حدود زیادی کاهش داده اند اما تولید نیروی زغال سنگ را به عنوان یک گزینه پشتیبان حفظ کرده اند و از آن استفاده می کنند.

 ایسنا