سبقت خورشیدی از همه منابع انرژی

بیش از یک دهه قبل، خورشیدی در رقابت انرژی جهانی، یک بازنده بود و بین منابع بزرگ تولید نیرو، با کمتر از یک درصد، کمترین سهم را از نظر ظرفیت تولید داشت.

اما وضعیت خورشیدی تغییر کرده است؛ طبق پیش بینی آژانس بین‌المللی انرژی، ظرفیت فوتوولتائیک خورشیدی از ظرفیت برق آبی در سال آینده جلو خواهد زد و تا سه سال دیگر، از تولید نیروی گازسوز سبقت خواهد گرفت و تا چهار سال آینده، زغال سنگ را پشت سر خواهد گذاشت و بزرگترین سهم ظرفیت نیرو را در میان منابع بزرگ تولید نیرو خواهد داشت.

اکنون که جنگ اوکراین، نگرانی‌های امنیت انرژی را به دغدغه اصلی تبدیل کرده است، توسعه خورشیدی سرعت می‌گیرد و پیش‌بینی می‌شود در پنج سال آینده، رکورد بالایی نصب شود.

هیمی بهار، تحلیلگر ارشد بازرهای انرژی تجدیدپذیر و سیاست در آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: رونق وجود دارد. رشد سریعتری وجود دارد. خورشیدی تقریبا ۶۰ درصد از تاسیسات نیروی جدیدی خواهد بود که ظرف مدت پنج سال آینده ساخته خواهد شد.

اگرچه ماهیت متناوب خورشیدی، به معنای آن است که خورشیدی فورا برق بیشتری نسبت به زغال سنگ یا گاز تولید نخواهد کرد و ممکن است فعال و غیرفعال شود و فعالیت آن به وضعیت آب و هوا بستگی دارد، گستردگی رشد نصب خورشیدی منعکس‌کننده تغییر یکباره در تولید برق است.

کاهش سریع هزینه‌ها، عامل اصلی توسعه خورشیدی در سال‌های اخیر بوده است. به گفته مشاوران مالی لازارد، میانگین هزینه ساخت و اداره بدون یارانه خورشیدی در ابعاد نیروگاه در سال ۲۰۲۱، تنها ۳۶ دلار به ازای هر مگاوات ساعت بود که کمتر از ۹۰ درصد از سال ۲۰۰۹ است. در مقابل، این هزینه برای زغال سنگ، ۱۰۸ دلار به ازای هر مگاوات ساعت، برای نیروگاه گاز سیکل ترکیبی ۶۰ دلار به ازای هر مگاوات ساعت و برای بادی، ۳۸ دلار به ازای هر مگاوات ساعت است.

هزینه‌ها سال گذشته که قیمت قطعات به خصوص پلی‌سیلیکون، افزایش یافت، صعود کردند. اما نیروگاه خورشیدی همچنان ارزان‌ترین گزینه برای تولید برق جدید در اکثر نقاط دنیاست. طبق آمار شرکت مشاوره اس اند پی گلوبال کامادیتی اینسایتس، نرخ نصب سال گذشته بیش از نیمی افزایش یافت.

اهداف اقلیمی جدی و سیاستهای همراه آن به همراه یارانه‌های سخاوتمندانه در حوزه‌های قضایی سراسر جهان، کمک کرده است.

اسلحه سازی صادرات گاز توسط پوتین، تعیین اهداف سخت گیرانه تر در اتحادیه اروپا را تشویق کرده و این بلوک تلاش می‌کند خود را از وابستگی به سوختهای فسیلی روسیه تا سال ۲۰۲۷ رها کند. روسیه در سال ۲۰۲۱ برای این قاره ۱۵۵ میلیارد متر مکعب گاز فراهم کرد که معادل ۴۰ درصد از مصرف اروپا در بخش نیرو و گرمایش بود.

تحت طرح بازیابی اتحادیه اروپا که ماه مه گذشته منتشر شد، این بلوک اکنون می‌خواهد ۴۵ درصد از نیروی مورد نیازش را تا سال ۲۰۳۰ از تجدیدپذیرها تامین کند و تمرکزش روی افزایش بیش از دو برابری تاسیسات خورشید به ۳۲۰ گیگاوات تا سال ۲۰۲۵ و ۶۰۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ است. طبق برآورد بروکسل، این اقدام مصرف گاز را به میزان ۹ میلیارد متر مکعب تا سال ۲۰۲۷ کاهش خواهد داد.

طبق گزارش اس اند پی، خورشیدی با هزینه‌های اندک و امکان ساخت در هر ابعادی، عمده افزایش ظرفیت نیروی اتحادیه اروپا در سال‌های آینده خواهد بود. به گفته ادورن زوکو، مدیراجرایی “اس اند پی برای فناوری انرژی پاک”، در گذشته کربن‌زدایی محرک رشد تجدیدپذیرها بود و از سال ۲۰۲۲ این امنیت انرژی است که پیشران بزرگ سیاست برای تجدیدپذیرها به خصوص خورشیدی بوده است.

فقط اروپا نیست که به دلیل دغدغه امنیت انرژی، به دنبال توسعه تاسیسات خورشیدی است. چین در چهاردهمین برنامه پنج ساله که آوریل گذشته منتشر کرد، تجدیدپذیرها را یک اولویت اصلی قرار داد.

به گفته گراهام پرایس، همکار ارشد تحقیقات برای تجدیدپذیرها در بانکداران سرمایه گذاری ریموند جیمز، با وجود این که چین قادر بوده است نفت را به قیمت نسبتا ارزان در مقایسه با نفت برنت، از روسیه وارد کند، هدف پکن برای حرکت به سمت تجدیدپذیرها و زغال سنگ، بر مبنای اقتصاد انرژی است که آنها دسترسی داخلی دارند.

و نفوذ چینی زنجیره تامین انرژی پاک و به خصوص خورشیدی، باعث حمایت دولتی عظیم در بخش‌های دیگر جهان از توسعه صنایع تولید خورشیدی بومی شده است.

در آمریکا، قانون اقلیمی تاریخی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، ۳۶۹ میلیارد دلار به یارانه‌های انرژی سبز در یک دهه آینده تزریق خواهد کرد. طراحان خورشیدی برای نخستین بار ۱۰ سال اطمینان نسبت به تولید فراوان و اعتبارهای مالیاتی سرمایه گذاری دارند که به آنها اجازه می‌دهد برای بلندمدت و ساخت در ابعاد گسترده، برنامه‌ریزی کنند.

با این حال، همزمان با سرعت گرفتن رشد، خورشیدی با فهرست رو به رشد از چالش‌ها روبرو شده است. کسب مجوز، به مشکل فزاینده برای طراحان در سراسر جهان تبدیل شده و محدودیت‌هایی را به وجود آورده و هزینه‌ها را بالا می‌برد. همچنین مشکل نیروی کار ماهر و تورم دستمزد، هزینه‌های اضافی ایجاد کرده که بعضی از کاهش هزینه‌های سرمایه را تحت الشعاع قرار می دهد.

بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، با این همه، تحلیلگران نسبت به چشم انداز توسعه خورشیدی، خوش بین مانده اند.

ایسنا