سرمایه‌گذاری‌های جدید عراق برای صنعت نفت
پس از اعلام تصمیمات جدید از سوی غولهای نفتی متعدد در عراق، به نظر می رسد این کشور بهبود قوی از پاندمی کرونا پیدا کرده و علاوه بر حفظ شهرتش در نفت، به توسعه انرژیهای تجدیدپذیر هم می پردازد.
ابرغول فرانسوی توتال هفته گذشته اعلام کرد در قراردادی به ارزش ۲۷ میلیارد دلار، چهار پروژه انرژی بزرگ در جنوب عراق خواهد ساخت و کار ساخت پیش از پایان سال ۲۰۲۱ آغاز می شود.
این توافق شامل سرمایه‌گذاری‌ها در بهبود استخراج نفت، یک پالایشگاه گاز، بهبود بازار گاز عراق از طریق تولید بیشتر و قیمت رقابتی تر و یک پروژه نیروگاه خورشیدی است. این تامین مالی به عراق امکان می دهد تولید نفت در میدان نفتی ارتاوی را از ۸۵ هزار بشکه در روز به ۲۱۰ هزار بشکه در روز افزایش داده و همچنین به سطح تولید روزانه ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گاز دست پیدا کند.
اما این تازه چند دستاورد خوش بینانه در صنعت نفت و گاز عراق پس از ماهها تحولاتی است که بعد از رکود جهانی نفت در سال ۲۰۲۰ رخ داده است. عراق در اوت اعلام کرد صادرات نفتش به ۳.۰۵۴ میلیون بشکه در روز در مقایسه با ۲.۹ میلیون بشکه در روز در ژوییه، افزایش پیدا کرده است. این امر منعکس کننده افزایش تقاضای جهانی برای نفت در ماههای تابستان است. درآمد نفتی عراق در اوت به ۶.۵ میلیارد دلار رسید و میانگین قیمت هر بشکه نفت ۶۹ دلار بود.
عراق در ژوییه ۴.۱۸ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که ۱۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به ژوئن افزایش داشت. سطح تولید ژوییه عراق از آوریل سال ۲۰۲۰ مشاهده نشده بود و بالاتر از سقف تولیدی مجاز تحت توافق با اوپک بود. در مجموع عراق بالاترین میزان تولید را در مقایسه با سایر اعضای اوپک بجز عربستان سعودی دارد.
این امر برای اقتصاد متکی به نفت عراق که در دوران همه گیری کووید ۱۹ به شدت آسیب دید، اهمیت بالایی دارد زیرا افت تقاضا برای نفت و ریزش قیمتها اقتصاد این کشور را در تنگنا قرار داد. پس از چند ماه محدودیت عرضه اوپک پلاس، عراق سرانجام توانست به سطح تولید پیش از شیوع همه گیری برگردد و این امر از اشتغال و اقتصاد ملی حمایت کرد.
همچنین در اوت شرکتهای بریتیش پترولیوم و پتروچاینا تشکیل جوینت ونچری را برای اداره میدان نفتی رمیله عراق اعلام کردند. این میدان نفتی گازهای گلخانه ای منتشر می کند و بریتیش پترولیوم امیدوار است این جوینت ونچر سرمایه ضروری برای سرمایه‌گذاری سنگینتر در سایر پروژه های دارای آلودگی کمتر کربن فراهم کند. این ابرغول بریتانیایی در ماههای اخیر به سختی تلاش کرده تا دیدگاه عمومی درباره شیوه های فعالیتش را تغییر دهد و سرمایه‌گذاری سنگینی در توسعه پروژه های انرژی تجدیدپذیر داشته و دستیابی به ۵۰ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر در داراییهای خود تا سال ۲۰۳۰ و همچنین حفظ داراییهای نفت و گاز قوی خود را هدف گرفته است. با این حال فعالیت این شرکت در عراق هدف انتقاد قرار گرفت زیرا این کشور یکی از بزرگترین انتشاردهندگان متان در جهان است.
بریتیش پترولیوم در حال توسعه یک میدان نفتی بزرگ از سال ۲۰۱۰ بوده و فعالیتهای جدید تحت این جونت ونچر قرار است دستکم تا سال ۲۰۳۴ ادامه پیدا کند. رومیله یکی از بزرگترین میادین نفتی جهان است که بیش از ۱.۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید می کند.
این خبر مثبتی برای عراق پس از خروج سایر ابرغولهای بین المللی از این کشور به دلیل بی ثباتی سیاسی و مشکلات مربوط به شرایط فعالیت شرکتهای خارجی در صنعت نفت عراق بود. تا این اواخر انتظار می رفت بریتیش پترولیوم از رومیله خارج شود زیرا به دنبال پروژه های نفتی با آلایندگی کربن کمتر بود. با این حال دولت عراق اخیرا شرایط فعالیت برای شرکتهای خارجی را بهبود بخشید تا آنها را در این بازار حفظ کند.
تغییرات مقررات برای سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت در راستای تلاش وزارت نفت عراق برای افزایش تولید به هشت میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۷ یعنی دو برابر سطح تولید فعلی انجام گرفت.
در راستای این هدف دولت عراق مجوزهای فعالیت برای شرکتهای خارجی متعدد فراهم کرده تا به حفاری چاههای جدید و بهبود استخراج در مناطق کرکوک، بغداد، بصره و نصیریه بپردازند. بریتیش پترولیوم و انی دو شرکت بین المللی بزرگی هستند که این قراردادها را گرفته اند. عراق همچنین سرگرم مذاکره با شرکت CNOOC چین درباره روند احیای ۱۵۰ چاه در میدان بازرگان با هزینه ۱۶۰ میلیون دلار است. چندین حلقه از این چاهها در دوران کرونا به دلیل عدم تقاضا رها شدند. با این حال بسیاری از آنها از نظر اقتصادی به صرفه هستند و می توانند فعالیت طولانی برای حمایت از دو برابر شدن تولید نفت عراق تا سال ۲۰۲۷ داشته باشند.
عراق علاوه بر سرمایه‌گذاری در آینده صنعت نفت و گاز، از توسعه انرژی تجدیدپذیر هم استقبال می کند. وزیر دارایی عراق در سپتامبر از اوپک خواست به جنبش فاصله گرفتن از سوختهای فسیلی و حرکت به سمت پروژه های انرژی تجدیدپذیر فکر کند. علی علاوی، معاون نخست وزیر عراق با تکرار این پیام در مطلبی در نشریه انگلیسی گاردین از تولیدکنندگان نفت خواست یک تحول اقتصادی متمرکز بر سیاستها و فناوریهای دوستدار محیط زیست شامل انرژی خورشیدی و هسته ای را دنبال کنند.
عراق در ماههای اخیر چندین توافق با بازیگران نفت و گاز بین المللی برای توسعه پروژه های تجدیدپذیر در سالهای آینده اعلام کرده است. علاوه بر توتال، عراق با شرکت پاورچاینا برای توسعه نیروگاههای انرژی خورشیدی قرارداد امضا کرده که انتظار می رود حداکثر دو گیگاوات نیرو تولید کند. این پروژه به کاهش وابستگی عراق به واردات برق ایران کمک خواهد کرد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، اگرچه عراق با برنامه هایی که برای توسعه بیشتر صنعت نفت و گاز در یک دهه آینده دارد، به نظر می رسد هنوز از عقب نشینی از تعاملات نفت و گاز فاصله زیادی دارد اما این کشور به دنبال آن است که پرچمدار کشورهای عضو اوپک در زمینه انرژی تجدیدپذیر باشد و با ابرغولهای نفتی خارجی برای توسعه پروژه های انرژی خورشیدی و سایر منابع تجدیدپذیر همکاری می کند.
