راهنمای آزمایش و تعمیر و نگهداری ترانسفورماتورهای قدرت( ۱. ایمنی )
- –ایمنی
۱-۱ کلیات رعایت ایمنی در آزمایشگاههای الکتریکی نه تنها جهت موارد انسانی بایستی در نظر گرفته شود بلکه باید جهت ایمنی تجهیزات آزمایش و نیز تجهیزات تحت آزمایش لحاظ گردد. موارد زیر برخی از اصول مهم رعایت ایمنی در آزمایش های الکتریکی را بیان کرده است.
از آن جایی که بیان جزییات در این راهنما امکان پذیر نمی باشد لذا برای دسترسی به اطالعات کامل در رعایت ایمنی در آزمایش های الکتریکی می توان از استاندارد ۲۰۰۰-۵۱۰ std IEEE استفاده کرد. پیش از انجام هرگونه آزمایش، بایستی در طی یک جلسه برای کلیه افراد فعال در آزمایشها فرآیند آزمایش مورد بحث و تشریح قرار گیرد تا کلیه افرد فهم کامل از فرآیند آزمایشها را داشته باشند. در این جلسه بایستی موقعیتها و موارد خطرناک را مورد تأکید قرار داد تا آزمایش ها و اندازه گیری ها با دقت مناسب و بدون هر گونه ریسکی صورت گیرد.
۱-۲ ایمنی افراد
۱-۲-۱ خطرها آزمایش های عایقی در کارگاه های صنعتی بدون در نظر گرفتن موارد ایمنی و احتیاطات الزم باعث ایجاد خطرات می گردد. در هنگام آزمایش تجهیزات و مداراتی که بایستی تحت آزمایش قرار گیرند باید از منابع تغذیه نرمال خود جدا شوند. برای اطمینان از ایزوله شدن آن ها باید با استفاده از بازرسی چشمی و یا توسط ولت متر چک شده و سپس نقاط الزم سیستم اتصال زمین شوند. به پرسنل نیز تفهیم شود که معنی تجهیز بدون اتصال زمین، وجود برق و خطر در آن می باشد.
۱-۲-۲ اتصاالت زمین استفاده و نحوه اتصاالت زمین باید بر اساس راهنمای سازنده دستگاه و یا دستورالعملهای فرآیند آزمایش باشد. برای اطالعات بیشتر به استاندارد ۹-۸۵۵ ASTM مراجعه شود (۴).
۴-۲-۳ احتیاط ها هنگام انجام آزمایشات می باید احتیاطات الزم برای جلوگیری از برخورد با قسمت های برق دارترانسفورماتور و هم چنین تجهیزات آزمایش در نظر گرفته شود. در این آزمایشات می توان از یک شخص که در یک موقعیت مناسب نسبت به مکان آزمایش ایستاده استفاده نمود و یا این که از یک سیستم برای بی برق کردن فوری تجهیز در مواقع خطر و یا نزدیک شدن اشخاص غیر مرتبط و بی اطالع به مدار برق دار استفاده نمود.
۱-۲-۴ عالمت های هشدار و موانع نزدیک شدن به خطر ناحیه ای که در آن آزمایش انجام میشود می باید عالمت دار بوده و توسط یک نوار که به راحتی مشهود می باشد مشخص شود.
۱-۲-۵ جو درون مخزن ترانسفورماتور پیش از ورود به مخزن اصلی ترانسفورماتورالزم است از وضعیت جوی داخل تانک ترانسفورماتور برای تنفس کامل اطمینان حاصل کرد. این موضوع باید به استناد راهنمای سازنده ترانسفورماتور صورت گیرد.
۱-۳ ایمنی تجهیزات
۱-۳-۱ پیامد فالت های غیر مترقبه تجهیزات تحت آزمایش بعضی از آزمایشهای خاص عایقی امکان ایجاد آتش و یا احتراق در اثر فالتهای شدید را فراهم کند بنابراین تأکید می گردد پیش از انجام آزمایش، تجهیزات آتش نشانی مناسب در دسترس قرار گیرد.
۱-۳-۲ اضافه ولتاژ در حین آزمایش ولتاژ فشار قوی امکان افزایش ولتاژ بیش از حد تعیین شده وجود دارد. برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از این موضوع می توان از دو گوی با فاصله هوایی از پیش تنظیم شده استفاده کرد. ولتاژ آرک در این گوی ها می باید کمی بیشتر از ولتاژ فشار قوی تعیین شده برای آزمایش باشد )برای اطالعات بیشتر به استاندارد ۱۹۹۰-std4 IEEE مراجعه شود(. با قرار دادن یک مقاومت به صورت سری با گویها میتوان از آرک به عنوان یک سیگنال هشدار استفاده کرد و یا با استفاده از یک مدار کمکی می توان در صورت افزایش غیر مجاز ولتاژ، فرمان تریپ را برای بریکر منبع تغذیه ولتاژ ارسال کرد (۲۰).
۱-۳-۳ کالسهای مختلف سیستم عایقی هنگامی که یک ترانسفورماتور در بخشهای مختلف خود دارای کالسهای متفاوت سیستم عایقی باشد، برای اعمال ولتاژهای آزمایش عایقی الزم است کمترین کالس موجود در سیستم عایقی ترانسفورماتور به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گیرد و ولتاژ آزمایش بر آن مبنا تعیین گردد.
۱-۳-۴ آزمایش تحت خأل هنگامی که ترانسفورماتور در شرایط خأل قرار دارد به هیچ وجه نباید هیچ آزمایشی بر روی آن صورت گیرد. چرا که قدرت عایق سیستم در این شرایط بسیار کم می باشد.
۱-۳-۵ برق گیر در صورتی که ولتاژ آزمایش ترانسفورماتور در آزمایش های مختلف بیش از ولتاژ نامی ترانسفورماتور باشد الزم است برق گیرهای ترانسفورماتور پیش از برق دار کردن ترانسفورماتور از مدار خارج گردند. این عمل باعث جلوگیری از آسیب رسیدن به برق گیرها و هم چنین محدودیت ولتاژ اعمالی به علت عملکرد برق گیر در ولتاژهای باال می گردد.
