کلمه‌ی خانه‌داری در ذهن بعضی‌ها به معنای تمیز کردن زمین و سطوح و گردگیری و مرتب‌کردن وسایل است. اما در محیط کار، این کلمه معنای بیشتری دارد. خانه‌داری در زمینه‌ی ایمن‌سازی محیط کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این کار می‌تواند به جلوگیری از بروز مصدومیت‌ها و بهبود بهره‌وری و روحیه‌ی کارکنان کمک کند و علاوه بر این طبق گفته‌ی کری گری (Cary Gray)، مشاور ایمنی اداره‌ی پرداخت غرامت کارکنان ایالت اوهایو، تأثیر مثبتی بر روی میهمانان و بازدیدکنندگان می‌گذارد. همچنین خانه‌داری به کارفرماها کمک می‌کند که متحمل جرائم عدم‌انطباق نشوند. این مقاله را بخوانید تا با ایمنی و بهداشت محیط کار آشنا شوید.

چنین فعالیت‌هایی که به فرایندهای مربوط به ایمنی و بهداشت محیط کار ( HSE ) اختصاص پیدا می‌کند، چه در دفاتر سنتی و چه محیط‌های صنعتی از جمله کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و مراکز تولیدی کاربرد دارد و با چالش‌های خاصی از جمله مواد خطرناک، گرد و غبارهای قابل احتراق و سایر مواد قابل اشتعال رو به رو است. کارشناسان عقیده دارند که همه‌ی برنامه‌های ایمنی محیط‌های کار باید فعالیت‌های بهداشتی و ایمنی، در یک کلمه «خانه‌داری» را در برنامه‌های خود داشته باشند و هر یک از کارکنان باید نقشی در آن ایفا نمایند. از طرف دیگر، فعالیت‌های ایمنی و بهداشتی در محیط کار به تعهد مدیریتی نیازمند است تا کارکنان به اهمیت آن پی ببرند. در اینجا به ۱۱ نکته‌ برای انجام اثربخش این فعالیت‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱. از وقوع لغزش و سقوط جلوگیری کنید

طبق آمار مرکز آمار کارگران در سال ۲۰۱۳، سقوط و لغزش دومین عامل جراحات یا بیماری‌های غیرکشنده‌ی محیط کار بوده است.

بر اساس استاندارد سطوح (۱۹۱۰.۲۲(a)) اداره‌ی ایمنی و بهداشت محیط کار آمریکا (OSHA)، همه‌ی محیط‌های کار باید تمیز و منظم و کاملا بهداشتی نگه داشته شوند. این قانون معابر، انبارها و اتاق‌های خدمات را شامل می‌شود. کف زمین باید خشک و تمیز باشد. در جایی که فرایندهای خیس انجام می‌شود، حتما باید زه‌کشی وجود داشته باشد.

به گفته‌ی فرد نورتون (Fred Norton)، مدیر بخش ارگونومی و فناوری‌های تولید مرکز خدمات کنترل ریسک بیمه‌ی لیبرتی میوچوآل (Liberty Mutual) در کالیفرنیا، کارفرماها باید مواد کافی و مناسبی برای ساخت کف زمین (مثلا سیمان، کاشی سرامیک یا مواد دیگر) با توجه به شرایط محیط کاری و میزان استقامت این مواد در این شرایط انتخاب کنند. سپس باید رویه‌های توسعه و اجرای فعالیت‌های ایمنی و بهداشتی محیط کار را با استفاده از روش‌های مناسب شستشو ایجاد نمایند.

نورتون می‌گوید: «در خصوص چیزهایی مثل روغن و گریس اگر از برنامه‌های شست‌و‌شوی درستی استفاده نشود، مثلا تنها با شستن کف، به جای از بین بردن روغن و گریس، لغزندگی به جاهای دیگر پخش می‌شود.»

برای جلوگیری از وقوع لغزش و سقوط، مرکز ایمنی و بهداشت محیط کار کانادا (CCOHS) موارد زیر را پیشنهاد می‌دهد:

گزارش دادن و پاک نمودن قطره‌ها و چکه‌ها
خالی نگه داشتن راهرو‌ها و خروجی‌ها از اقلام موجود در محیط کار
نصب آینه و علائم هشدار در نقاط کور
ترمیم یا تعویض کف‌‌پوش فرسوده، آسیب‌دیده و پاره شده
استفاده از قطره‌گیر و محافظ

علاوه بر این، بر اساس نظر OSHA، استفاده از پادری، پلتفرم، کف‌پوش‌های کاذب یا سایر کف‌پوش‌های خشک‌کن در جاهایی که می‌توانند کمک‌کننده باشند، بسیار مفید است. زمین محیط کار باید خالی از میخ‌های نیمه کوبیده، خرده‌های چوب و فلز یا سایر مواد و تخته‌های سوراخ و لق باشد.

گری می‌گوید که کارفرماها باید به خطرات لغزش مورد بررسی قرار دهند و کارکنان را تشویق نمایند که بر روی کارهایی تمرکز کنند که در نزدیکی‌شان است.

۲. خطرات آتش‌سوزی را برطرف نمایید

کارکنان وظیفه دارند که از جمع شدن مواد قابل‌اشتعال غیرضروری جلوگیری کنند. بر اساس استاندارد مواد خطرناک (۱۹۱۰.۱۶۰) OSHA، زباله‌های قابل‌اشتعال باید در محفظه‌هایی مخصوص جمع‌آوری شده و روزانه دفع شوند.

شورای ایمنی ملی آمریکا در دستورالعمل ایمنی (HSE )سرپرستان به تدابیر پیشگیرانه‌ی زیر در خصوص حفظ ایمنی در برابر آتش‌سوزی اشاره می‌کند:

مواد قابل‌اشتعال را تنها به مقدار مورد نیاز در محیط کار نگه‌داری کنید. وقتی نیازی به این مواد نباشد، باید آنها را به یک انبار ایمن انتقال دهید.
مواد قابل‌اشتعال و زودسوز را در محلی مشخص و دور از منابع احتراق نگه‌داری کنید.
از آلوده شدن لباس‌ خود با مایعات قابل‌اشتعال جلوگیری کنید. در صورت وقوع این اتفاق، لباس‌های خود را تعویض نمایید.
نباید هیچ مانعی در راهروها و درب‌های خروج‌ اضطراری وجود داشته باشد. درب‌های منتهی به راه‌پله‌ها باید بسته نگه داشته شوند. از انباشتن کالاها یا اقلام در راه‌پله‌ها اجتناب کنید.
مواد اولیه‌ را حداقل ۴۶ سانتی‌متر از آب‌پاش‌های خودکار، کپسول‌های آتش‌نشانی و کنترل‌کننده‌های آب‌پاش‌ها دور نگه دارید. وجود فاصله‌ی ۴۶ سانتی‌متری لازم و ضروری است اما فاصله‌ای بین ۶۱ تا ۹۲ سانتی‌متری توصیه می‌شود. مواد انباشته تا سقف باید یک فاصله‌ی ۹۲ سانتی‌متری را حفظ کنند. اگر این میزان انباشت بیش از ۴۵۷ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد، فاصله تا سقف باید ۲ برابر شود. دستورالعمل‌های اجرایی از جمله دستورالعمل ایمنی (Life Safety Code) و ANSI/NFPA 101-2009 باید چک شوند.
خطرات موجود در محیط‌های الکتریکی حتما باید گزارش و دستوراتی برای رفع آن صادر شود.

۳. میزان گرد و غبار را کنترل کنید

بر اساس نظر اتحادیه‌ی ملی محافظت در برابر آتش، انباشتگی بیش از ۱/۳۲ گرد و غبار در هر اینچ یا ۰/۸ میلی‌متر که باعث پوشیدگی حداقل ۵ درصد سطح اتاق می‌شود می‌تواند منجر به انفجاری شدید گردد. این انباشتگی گرد و غبار به ضخامت یک سکه یا گیره‌ی کاغذ است.

به گفته‌ی گری، یک متخصص بهداشت صنعتی باید محیط کار را در برابر خطرات احتمالی مرتبط با کیفیت هوا و گرد و غبار تست کند.

استاندارد NFPA 654 که استاندارد پیشگیری از آتش‌سوزی و انفجار گرد و غبار است، بر شناسایی نواحی خطرناک، کنترل گرد و غبار و فعالیت‌های ایمنی و بهداشتی تاکید می‌نماید. این استاندارد بیان می‌کند که مکش گرد و غبار روشی مطلوب برای تمیز کردن است. تی کشیدن و با آب شستن هم از گزینه‌های دیگر می‌تواند باشد. استفاده از پمپ‌های باد نیز برای سطوح نا‌ایمن یا غیرقابل‌دسترس مجاز است.

به نظر مرکز ایمنی و بهداشت محیط کار کانادا (CCOHS)، مکنده‌های صنعتی می‌توانند دیوارها، سقف‌ها، ماشین‌آلات و سایر مکان‌ها را تمیز کنند.

استیو آرنهولز (Steve Ahrenholz)، متخصص ارشد بهداشت صنعتی بخش نظارت، ارزیابی خطر و تحقیقات اتحادیه‌ی ملی ایمنی و بهداشت محیط کار آمریکا (NIOSH)، می‌گوید: «شما یا باید از روش‌های مرطوب استفاده کنید یا سیستم‌های مکش کارآمد داشته باشید. نباید از یک جاروبرقی معمولی یا پمپ باد استفاده کنید چرا که استفاده از آنها باعث معلق شدن مجدد گرد و غبار و پخش شدن آن در محیط کار می‌شود.»

ادامه دارد…